نام پژوهشگر: میثم کسائیان

طراحی و ساخت پنجره با رویکرد به هنر شغاچینی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنر 1392
  مریم عابدی   محمد خزائی

گره چینی همواره یکی از عرصه های هنرنمایی معماران وهنرمندان بوده است. گره چینی بر چوب در دوران صفوی بر روی درها و پنجره های کاخ ها، مساجد، امامزاده ها... بسیار استفاده شد. در این نوشتار به توصیف و بررسی سیر تاریخی شکل گیری، رشد و تحول این هنر پرداخته شده است.در این راستا کاربرد گره چینی در انواع هنرها، عوامل تأثیر گذار بر این هنرو کهن ترین آثار به جا مانده از آن مورد مطالعه واقع شد. یکی از شاخه های هنر گره چینی شغاچینی است. شغا چینی برگی فراموش شده از تاریخ هنرهای چوبی است که دراین پژوهش برای نخستین باربه آن پرداخته شده است. آثار باقی مانده ازشغاچینی بر روی پنجره ها، ضریح مقابر، نرده ها... یافت شد. بیشترین تعداد آثار باقی مانده از این هنر در روستای تاریخی ابیانه و بر روی پنجره ها باقی مانده است. نمونه ی ارزشمند دیگر پنجره ی شغاچینی مدرسه چهارباغ است که به واسطه ی ابعاد بزرگ و ظرافتش در این پژوهش بررسی شد. نمونه دیگر ضریح مقبره ی شعیای نبی در مجموعه ی امامزاده اسماعیل اصفهان است که به لحاظ ترکیب بندی و تلفیق با گره چینی مورد بررسی قرار گرفت. بقیه ی نمونه های یافت شده به طور مختصر معرفی شدند. انواع پنجره وسیر تحول آن، به عنوان یکی از عناصرمهم معماری که همیشه پذیرای هنرهای چوبی بوده است، بررسی شد. پس از مطالعه وشناخت دقیق گره چینی وشغاچینی، گام نهایی این تحقیق به طراحی و ساخت پنجره با رویکرد به هنر شغاچینی اختصاص یافت. روش تحقیق در این نوشتار تحلیلی- توصیفی و تاریخی می باشد. کلید واژگان : گره چینی، شغاچینی، پنجره، ضریح، ابیانه، مدرسه چهارباغ اصفهان، مقبره شعیای نبی اصفهان