در این پایان نامه، به تعریب کتاب« مختصری در تاریخ تحول نظم و نثر پارسی به قلم دکتر ذبیح الله صفا پرداخته ام. در این کتاب ترجمه شده، مولف بصورت اجمالی و گذرا، درباره شعر و نثر و تحول آن از انقراض حکومت ساسانیان تا نیمه قرن دوازدهم و اواسط قرن چهاردهم یعنی عصر افشاریه و زندیه و قاجاریه و مشروطه، می پردازد.مسلما این کتاب بخشی از تاریخ ادبیات ایران است و شامل بحث مختصر در تحول نظم و نثر فارسی از آغاز تا دوره معاصر است. در این کتاب، مولف نخست، وضع زبان فارسی و چگونگی شعر و نثر در هر عهد و نام نویسندگان و شاعران و گویندگان را در هر دوره ذکر می کند و آنگاه سبک هایی که در هر عصر و زمان در شعر و نثر وجود داشته را مورد بحث قرار می دهد، وی از ورود در مباحث دقیق ادبی خودداری می کرد و شخصی که این کتاب را با دقت بررسی می کند، بازخوردهای هجوم مغولان را در زبان فارسی بصورت آشکار، مشاهده خواهد نمود؛ او به فرهنگ های ترکی و عربی و درآمیختن این دو فرهنگ در فرهنگ فارسی اشاره نموده است، طوری که بازخوردهای تحول زبان فارسی از حیث نظم و نثر در قرن چهارم و قرون هفتم و هشتم را چشمگیر و خیره کننده، مورد کنکاش قرار داده است.