نام پژوهشگر: محمد اکبر باهورزهی
محمد اکبر باهورزهی محمد هادی فرپور
چکیده در این مطالعه، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، کانی شناسی رسی، میکرومورفولوژی و طبقه-بندی خاک های منطقه کوه بیرک واقع در شهرستان مهرستان- استان سیستان و بلوچستان بررسی گردید. منطقه مورد مطالعه اغلب دارای خاک های آهکی و گچی بوده و رژیم های رطوبتی و حرارتی آن به ترتیب اریدیک و ترمیک می باشند. هم چنین، میانگین بارندگی و دمای متوسط سالانه منطقه به ترتیب 46/153 میلی متر و 6/19 درجه سانتی گراد می باشد. اهداف اصلی این تحقیق شامل بررسی کانی شناسی رسی، میکرومورفولوژی و رده بندی خاک های منطقه مورد مطالعه و هم چنین بررسی تأثیر پستی و بلندی بر تشکیل و تکامل این خاک ها می-باشد. ابتدا سطوح مختلف ژئومورفولوژی شناسایی شدند و سپس هشت پروفیل در سطوح مختلف حفر، نمونه برداری و تشریح گردید. چهار نمونه خاک به عنوان نماینده خاک های منطقه از پروفیل های شماره 1، 4، 5 و 7 جهت تجزیه کانی شناسی رسی انتخاب شد. هم چنین جهت مطالعات میکرومورفولوژی نمونه های دست نخورده از پروفیل های شماره 1، 2، 3، 4، 5، 7 و 8 تهیه شد. به دلیل اقلیم گرم و خشک، تکامل خاک ها ضعیف و مهم ترین عوامل خاکساز مواد مادری و توپوگرافی می باشند. نیمرخ ها اغلب دارای افق های مشخصه کمبیک، کلسیک، پتروکلسیک، جیپسیک، آرجلیک و ناتریک بوده و طبق سیستم رده بندی آمریکایی، در راسته اریدی سول قرار می گیرند. خاک های مورد مطالعه دارای شوری پایین و تجمع بالای آهک می-باشند. مطالعات کانی شناسی نشان داد که تفاوت کمی در نوع کانی های رسی موجود در خاک های منطقه وجود دارد و عمدتاً شامل کائولینیت، ایلیت، کلریت، اسمکتیت و پالیگورسکیت می باشند. مطالعات میکرومورفولوژیکی نشان دهنده انواع پدوفیچرهای آهکی، گچی و رسی شامل پوشش ها، پرشدگی ها و نودول ها و هم چنین صفحات در هم قفل شده گچ می باشد.