نام پژوهشگر: مرتضی هراتی

اجرام آسمانی و جایگاه ساختاری-محتوایی آن در شعر ناصر خسرو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  مرتضی هراتی   زهرا موسوی

ادبیات هر جامعه چون ریشه در فرهنگ ها و باورهای آن جامعه دارد، آیینه ی تمام نمای اندیشه ها و عقاید وبه بیان دیگر باورهای آن جامعه است.ادبیات فارسی از این قاعده مستثنا نبوده و جای پای این اعتقادها و باورها را به روشنی می توان در آن دید. نجوم ازجمله علومی است که پیوند دیرینه و عمیق با فرهنگ ها وباورهای اجتماعی دارد.شاعران فارسی گوی با برخورداری از اطلاعات نجومی و ستاره شناسی مطابق با زمان خود اقدام به بیان وتوصیف این اعتقادها درآثارخود پرداخته اند.یکی از شاعران فارسی که از علم نجوم در اشعار خود بهره گرفته ناصر خسرو قبادیانی است.آنچه در این پژوهش به آن پرداخته شده این است که ناصرخسرو از واژگان نجومی با چه اغراض و با چه زبانی در اشعار خویش بهره برده است. براین اساس از دو دیدگاه محتوایی و ساختاربه اشعار او ، همچنین به تصویر سازی ناصر خسرو از اصطلاحات گوناگون اشاره شده و برداشت های او از این واژگان در جهت اثبات عقاید مذهبی مورد ارزیابی قرار گرفته است. شاعر گاه این اصطلاحات را در معنای اصلی کلمه و گاه از آن ها در جهت تصویر سازی استفاده کرده و در موارد زیادی هم در جهت اهداف مذهبی و اعتقادی خود از آن ها بهره برده است.