نام پژوهشگر: مسعود ترابی خواه
مسعود ترابی خواه احمد رمضان زاده
کمتر از دو قرن از زمان کشف اولین چاه نفت در جهان می گذرد. طلای سیاه باعث ایجاد تحولی عظیم در زندگی روزمره جوامع بشری شده است؛ به طوری که زندگی بدون نفت و فرآورده های نفتی، برای انسان امروزی غیرقابل تصور خواهد بود. بااین وجود ذخایر نفتی ارزان در حال اتمام بوده و در اکثر میادین جهان، میزان تولید روند نزولی پیدا کرده است. ازاین رو صنعت نفت به دنبال روش های جدید جهت افزایش تولید و بازدهی از میادین هیدروکربوری می باشد. فناوری حفاری افقی از معدود روش های موفقی است که مورد استقبال روزافزون قرار گرفته است. در حفاری افقی سطح تماس چاه با مخزن افزایش یافته و میزان تولید از میدان به صورت قابل توجهی افزایش می یابد. در مقابل مزایای زیاد این روش، هزینه های سرمایه گذاری سنگین و فناوری منحصربه فرد جهت حفاری قرار دارند. ازاین رو موفقیت حفر چاه های افقی در میدان، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. شناخت دقیق محیط مخزن و آگاهی از تغییرات پارامترهای مختلف در آن، باعث کاهش احتمال بروز مشکلات متعدد در حفاری چاه افقی شده و موفقیت این روش را تضمین می کند. مدل ژئومکانیکی ابزاری است که می تواند با نمایش تغییرات پارامترهای مختلف در مخزن، راهگشای این مشکل باشد. در این پایان نامه به منظور تعیین راستای بهینه جهت حفر چاه افقی در میدان آغاجاری از مدل ژئومکانیکی استفاده شده است. روش کار به این صورت بوده که ابتدا مطالعات مربوطه در مورد سابقه موضوع از حفاری افقی تا مدل ژئومکانیکی انجام شده است. سپس داده های موردنظر در میدان آغاجاری جمع آوری شده و بر اساس آن ها مدل ژئومکانیکی یک بعدی ساخته شده است. این مدل توسط نتایج به دست آمده از آزمایش¬های انجام شده بر روی مغزه کالیبره شده است. در گام بعد مدل زمین شناسی میدان ساخته شده و شبکه بندی بر روی آن انجام قرار گرفته است. درنهایت بر اساس مدل ژئومکانیکی یک بعدی و مدل زمین شناسی، مدل ژئومکانیکی سه بعدی ساخته شده و مقادیر تنش در میدان تخمین زده شده است. در گام آخر نیز راستای مناسب جهت حفر چاه افقی تعیین شده و با استفاده از معیار شکست موگی کلمب، محدوده مناسب برای حفر چاه افقی در مخزن مشخص شده است.