چکیده: بررسی موضوع انسجام اجتماعی در جامعه و دلایل کاهش یا افزایش آن از حیث نظری و تجربی، روندی تاریخی دارد. در هر جامعه ای باید حداقلی از وحدت در زمینه ی ارزش ها و هنجارهای اجتماعی وجود داشته باشد تا همنوایی و مشارکت بین افراد جامعه به وجود آید. انسجام اجتماعی پدیده ای نیست که یک بار برای همیشه بررسی شود، بلکه نیازمند بازسازی و بازتولید مستمر است؛ بررسی وضعیت انسجام در هر جامعه ای لازمه ی برنامه ریزی های اجتماعی آن جامعه است. به همین دلیل هدف تحقیق حاضر بررسی برخی عوامل مرتبط با انسجام اجتماعی در بین دو قوم ترک (آذری) و کُرد است. از نظریه پارسونز، بلاو، هکتر و کارل دوویچ برای تدوین مبانی نظری استفاده شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و ابزار گردآوری پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری را زنان و مردان ?? تا ?? ساله شهرهای تبریز و سنندج تشکیل می دهند که با استفاده از فرمول کوکران از هر قوم ??? نفر به عنوان نمونه که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و اطلاعات جمع آوری شد. پس از جمع آوری اطلاعات همه ی داده ها توسط نرم افزار spss مورد پردازش قرار گرفت و میزان روایی از طریق آلفای کرونباخ سنجیده شده است. نتایج حاکی از آن است بین انسجام اجتماعی به عنوان متغیر وابسته و عدالت اجتماعی، وسایل ارتباط جمعی، تحصیلات، شغل، درآمد و سن رابطه معنادار وجود دارد. ولی بین ارزش های قوم گرایی، جنس، تأهل و انسجام اجتماعی رابطه معنادار وجود ندارد. همچنین نتایج آزمون t مستقل نشان داد که میزان انسجام اجتماعی بین قوم آذری بیشتر از قوم کرد هست. نتایج تحلیل چند متغیره نیز نشان داد که متغیرهای عدالت اجتماعی، رسانه خارجی و رسانه داخلی و سن توانسته اند ?? درصد از تغییرات متغیر میزان انسجام اجتماعی بین دو قوم را تبیین کنند. کلمات کلیدی: انسجام، انسجام اجتماعی، قومیت، ترک (آذری)، کُرد.