هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه رابطه توانشهای نظریه ذهن و پیشرفت ریاضی در دانش آموزان بهنجار و مبتلا به اختلال نارسایی توجه / بیش فعال با در نظر گرفتن نقش واسطه توانایی نگهداری ذهنی بود. شرکت کنندگان 141 دانش آموز پسر ( 69 دانش آموز بهنجار و 72 دانش آموز مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعال) بودند. همه آنها آزمون نظریه ذهن، آزمون ایران کی مت و تکالیف نگهداری ذهنی را تکمیل کردند. داده ها با مدل پیرسون، مدل خطی- لگاریتمی فیشر و تحلیل مسیر تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که توانشهای نظریه ذهن با پیشرفت ریاضی به طور معنادار مرتبط بود (01/0>p ، 74/0=r) ، و این رابطه در دانش آمــوزان بهنجار و نــارسایی تـــوجه / بیش فعال تفــاوت مـــعناداری داشت (05/0>p ، 68/1=zf). توانایی نگهداری ذهنی در رابطه توانش های نظریه ذهن و پیشرفت ریاضی نقش واسطه ایفا می کرد (05/0>p ، 18/0=ie). افزون بر آن، اثر غیر مستقیم توانش های نظریه ذهن بر پیشرفت ریاضی از طریق توانایی نگهداری ذهنی در دانش آموزان عادی معنادار (05/0 >p ، 37/0=ie) و در دانش آموزان مبتلا به اختلال نارسایی توجه / بیش فعال معنادار نبود (05/0 <p ، 02/0-=ie) . به این ترتیب منطقی است که در آموزش و مطالعات آتی ریاضی، باید به نقش توانش های نظریه ذهن در پیشرفت ریاضی دانش آموزان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعال و نقش واسطه ای توانایی نگهداری ذهنی در این رابطه در دانش آموزان عادی توجه ویژه ای داشت. تلویحات نظری یافته ها مورد بحث قرار گرفت.