نام پژوهشگر: سارا حاجی رضائی
سارا حاجی رضائی محمدرضا نقصان محمدی
خیابان، مکانی است که تعاملات اجتماعی و جنب وجوش شهری در آن به وضوح نمایان است و ذهن شهروندان را انباشته از خاطرات جمعی می کند. به واسطه برخی روندهای اجتماعی و اقتصادی بعضی از خیابان ها در شهرهای کشورمان رو به فرسودگی کالبدی و عملکردی نهاده اند، به گونه ای که دیگر نمی توانند بستر مناسب برای فعالیت های مختلف را فراهم کنند و لذا نقش آن ها در خاطره شهروندان بسیار کمرنگ شده است. خیابان زند شیراز نیز از این امر مستثنی نبوده است. خیابان زند از جمله اولین عرصه های عمومی شهر شیراز می باشد که در اواخر قرن اخیر احداث شده است. روندهای اقتصادی و به تبع آن روندهای کالبدی در آن به سمتی حرکت می کند که تهدیدی جدی برای شخصیت خیابان به شمار می آید. آنچه در این مطالعه با توجه به بستر نمونه مورد بررسی قرار گرفته موضوع "خاطره جمعی" در خیابان به عنوان مهم ترین عرصه عمومی است. پژوهش حاضر، مطالعه ای پیرامون مفهوم "خاطره جمعی" و چگونگی دستیابی به این مفهوم از طریق بهبود کیفیت های کالبدی خیابان زند شیراز می باشد. در این مطالعه از یک طرف به تبیین مفهوم خاطره جمعی پرداخته شده، و از طرف دیگر کیفیت های مطلوب در رابطه با خیابان به عنوان یک عرصه عمومی بررسی شده است. در این راستا برای تدقیق و استخراج نتایج مطلوب، نمونه های داخل و خارج از کشور مطرح شده و سپس به شناخت محدوده مورد مطالعه در سه مرتبه و در نظام های مختلف پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاضر با توجه به پایگاه نظری نشان می دهد که کیفیت های مختلف بر مفهوم "خاطره" در خیابان به عنوان عرصه عمومی تاثیرگذار است و این کیفیت ها در قالب ابعاد سه گانه کالبد، فعالیت و معنا قابل تبیین می باشند. بر این اساس شناخت و تحلیل محدوده مورد مطالعه بر پایه این کیفیت ها و در قالب ابعاد یاد شده صورت پذیرفته است. در نهایت این پژوهش به ارائه پیشنهادات و طراحی در سه مقیاس کلان (ارائه راهنما برای رابطه حوزه بلافصل و پیرامونی با کل خیابان)، میانی (دستور کارهای طراحی شهری برای سکانس های خیابان زند) و خرد (تعریف پروژه های موضعی و موضوعی و ارائه ضوابط طراحی و کنترل) می پردازد.