نام پژوهشگر: فروغ شمشیری
فروغ شمشیری فرهاد رئوفی
سیتالوپرام یک داروی ضد افسردگی و از دسته ssriهاست که به دو شکل مخلوط راسمیک rو sو با دوز مصرفی 40 mg برای فرمr و 20 mg برای فرم s در دسترس است و از طریق مهار بازجذب سروتونین به میزان محسوس تر و دوپامین و نوراپی نفرین به میزان کم تر اثرات ضد افسردگی خود را اعمال می کند. این دارو در بدن به میزان 80 درصد به پروتئین های پلاسما متصل می شود و به علاوه به طور ویژه ای توسط کبد متابولیزه می شود تا جایی که غلظت استاندارد دارو در خون برای مخلوط راسمیک به 100 تا 250 ng و برای فرم escitalopram به 50 تا 130 ng در هر میلی لیتر پلاسما می رسد. در این مطالعه از روش میکرواستخراج فاز مایع با استفاده از فیبر توخالی به همراه کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا و دتکتور uv جهت پیش تغلیظ و شناسایی سیتالوپرام در پلاسما و ادرار استفاده شد. سیتالوپرام با pka=9.59 در 10 میلی لیتر از نمونه حل شده با ph=10.5 و توسط حلال استخراجی n-اکتانول وارد منافذ ریز فیبر توخالی می شود و بعد به داخل فاز گیرنده با ph=3 می شود. این استخراج به علت تفاوت ph بین داخل و خارج غشای فیبر توخالی است. در این مطالعه فاکتورهای مؤثر در میکرواستخراج شامل ph فاز دهنده و فاز گیرنده، نوع حلال آلی، میزان نمک، دمای فاز دهنده، زمان استخراج و سرعت هم زدن بررسی و بهینه شد. پس از استخراج دارو با شرایـط بهینـه فاز دهنـده با ph=10.5و فاز گیـرنده با ph=3، حلال آلی n- اکتانول، زمان استخراج 50 دقیقه، دمای 25 درجه سانتیگراد، دور همزن 750 و میزان نمک 5%، فاکتور پیش تغلیظ 106 و حد تشخیص ng/ml 50، انحراف معیار استاندارد در یک روز کاری 3% و انحراف استاندارد نسبی در چند روز کاری متوالی 5/3% حاصل شد. (1)