نام پژوهشگر: مهدی شعیبی
مهدی شعیبی سهیلا کوشا
در قرن حاضر که به نام قرن اینترنت و اطلاعات نامگذاری شده وبشر در دهکده جهانی زندگی می کند؛ سخن از مسئولیت بین المللی اعضاء این دهکده بر سر زبان ها جاری است؛ یکی از مسائل مورد توجه حقوق بین الملل مدرن، پدیده رو به افزایش حملات اینترنتی در فضای سایبری است. بخاطر اهمیت جهانی فضای مجازی، آسیب پذیری های موجود در سراسر جهان کاملا قابل پیش بینی است و هر کس در هر نقطه از جهان می تواند مبادرت به حمله و آسیب رساندن به فضای مجازی کشور هدف نماید، و با آنچنان سرعتی گسترش یابند که بسیاری از مواضع هدف حتی فرصت شنیدن صدای آژیر خطر را نیز پیدا نکنند. آنچه مسلم است ایجاد شبکه امن و محافظت از زیر ساخت های فناوری اطلاعات مستلزم تلاش بین المللی است. جنگ های آینده دیگر جنگ های کلاسیک نیست بلکه جنگ های سایبری خواهد بود. با در نظر گرفتن آسیب های ناشی از این گونه نبرد، لزوم آشنایی با مفهوم حملات سایبری و جنگ سایبری و مسئولیت بین المللی ناشی از آن و راه کارها، سطوح و ابزارهای مطرح در آن امری حیاتی می باشد. بنابراین لازم است، ابتدا با گسترش پژوهش در این حوزه، زمینه لازم برای شناخت آن را فراهم آورد. سپس با تدوین سیاست ها و راهبردهای لازم، امکان پیشگیری و افزایش توانمندیها را به وجود آورد. همانگونه که جنگ سایبری در سطوح متفاوتی می تواند حادث شود، باید از جنبه ها و سطوح متفاوت هم شناسایی شده و تحت کنترل در آید. در مواردی که جنگ و حملات سایبری زیرساخت های حیاتی دولت ها را هدف قرار دهد و منجر به ایجاد خسارات وتلفات گسترده جانی و مالی شود می توان جنگ سایبری را مصداق حمله مسلحانه و حقوق مخاصمات مسلحانه بین المللی تلقی کرد. دولت ها نیز باید درک صحیحی از این مفهوم پیدا کرده و در سیاست گزاریها و برنامه ریزی های خویش به آن بپردازند. اگرچه در فقدان یک نظام حقوقی کارآمد و منابع حقوقی غنی در خصوص مسئولیت بین المللی در فضای سایبری تردیدی نیست؛ و این خود یکی از مشکلات مطرح در انجام این پایان نامه می باشد؛ لیکن آنچه نگارنده را به تکاپو وا می دارد تلاشی است برای وام گرفتن قواعدی حقوقی از دیگر نظام های موجود حقوق بین الملل و سنجش میزان مشابهت آنها با فضای سایبری است