نام پژوهشگر: رخشا فرجام

مقایسه ی فراساختاری و ترکیب شیمیایی مینای طبیعی با مینای دارای نقایص تکاملی مات (فلوروسیس) در کودکان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم پایه 1393
  رخشا فرجام   علی دهقانی ناژوانی

مینا لایه¬ی پوشاننده¬ی دندان¬ها است. مینای دندان خصوصیات خاصی دارد که آن را از سایر بافت¬های بدن متمایز می¬کند. مینا سخت¬ترین بافت بدن است. در همان حال خارجی¬ترین لایه¬ی دندان¬ها است و لذا به راحتی در دسترس و قابل معاینه است. لکه¬های مات مینایی از جمله نقایص تکاملی مینا هستند. لکه¬های مات مینایی قسمتهایی از مینا هستند که مینرالیزاسیون صحیح نشده¬اند و به واسطه رنگ متفاوت و یا تغییر در شفافیت، از مینای سالم مجاور متمایز و در بیشتر موارد با چشم غیر مسلح قابل رویت هستند. یکی از شایع¬ترین نوع لکه¬های مات مینایی، فلوروسیس است که بنابر تعریف در اثر افزایش سطح یون فلوراید در خون و یا اطراف جوانه دندانی در زمانی¬که مینا در حال شکل گیری و یا کلسیفه شدن است ایجاد می¬شود. با این تعریف، انتظار می¬رود فلوروسیس دندانی تنها در کودکان مناطق دارای فلوراید بالا در خاک و آب آشامیدنی دیده شود. لیکن فلوروسیس (هر چند با شیوع پایین تر) در مناطق دارای فلوراید بسیار پایین نیز گزارش می¬شود. مطالعه¬ی حاضر با هدف مقایسه¬ی فراساختاری و ترکیب شیمیایی مینای طبیعی با مینای دارای نقایص تکاملی مات (فلوروسیس) در کودکان مناطق دارای فلوراید بالا و پایین انجام گردیده است. استان فارس دارای مناطق با فلوراید پایین (ppm4/0>)، با فلوراید در سطح ایده¬آل (ppm0/1-7/0 ) و فلوراید بالا (ppm0/2<) می¬باشد. در این تحقیق تعداد 100 دندان شیری افتاده و یا کشیده شده از هر یک از مناطق با فلوراید پایین و فلوراید بالا جمع¬آوری شد و دندان¬ها بر حسب وجود یا عدم وجود فلوروسیس دندانی به دوگروه تقسیم گردید. از هر یک از چهار گروه به دست آمده 5 دندان به صورت تصادفی انتخاب شد. پس از برش و آماده سازی، مینای آنها تحت میکروسکوپ الکترونی از نوع sem با بزرگنمایی های1000 تا 3480 مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. ترکیب شیمیایی مینای دندان¬ها نیز با استفاده از دستگاه xrd بررسی گردید. هیچ¬گونه تفاوت معناداری از نظر تراکم منشورهای مینایی و یا قطر آنها در بین چهار گروه مورد آزمایش یافت نشد. مقایسه¬ی ترکیب شیمیایی دندان¬ها نشان داد که فلوراید به تنهایی در ایجاد فلوروسیس دندانی نقش ندارد. ممکن است وجود مقادیر بالای رسوب فلزات سنگین در نمونه¬های مبتلا به فلوروسیس به نسبت نمونه¬های فاقد فلوروسیس در ایجاد نماهای غیر طبیعی که فلوروسیس را در ذهن معاینه کننده القا می¬کند تاثیر داشته باشد