عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب از بزرگترین شخصیت های طراز اول نسل نخست امت اسلامی و پدر علم تفسیر شمرده شده است. از آنجا که وی از اعتبار علمی فراوانی برخوردار بود و مدتی از دوره ی پیامبر(ص) و خلفای سه گانه و نیز روزگار امام علی (ع) و حسنین (ع) را درک کرد و گاه مواضع متفاوتی را در هر یک از این دوره ها، در عرصه های سیاسی و فرهنگی اتخاذ نمود، در تاریخ اسلام و تشیع از جایگاه مهمی برخوردار است. مواضع او در بیعت و همراهی با امام علی بن ابی طالب (ع) در صحنه های مختلف و مناظره های او با معاویه در جهت اثبات حقانیت علی(ع) حاکی از نقش این عنصر برجسته در تاریخ تشیع است. پژوهش حاضر بر آن است تا حیات سیاسی و فکری او را با تکیه بر داده های تاریخی و با توسل به روش توصیفی-تحلیلی مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد و نشان دهد که مواضع او از چه منطقی پیروی می کرده است.