سعید ترکیان تقی خیامیان
در این تحقیق، ابتدا ذرات زیست تخریب پذیر کراتین حاوی داروی ضد سرطان دوکسوروبیسین تهیه شد و سپس رهایش داروی مذکور از بستر، مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور محلول¬هایی حاوی 16%، 20% و 34% دوکسوروبیسین نسبت به وزن کراتین در حلال فرمیک اسید تهیه شد و با استفاده از روش الکترواسپری، نانوذرات مورد نظر تولید گردید. میانگین قطر نانوذرات حاوی 20% دارو برابر 50 نانومتر شد. با استفاده از طیف مادون قرمز با تبدیل فوریه (ftir) تشکیل واکنش احتمالی بین کراتین و دارو و همچنین باقی ماندن حلال در نانوذره بررسی شد. نتایج ftir نشان داد که بین داروی دوکسوروبیسین و کراتین طی فرآیند الکترواسپری واکنشی رخ نداده و در نانوذرات تولید شده فرمیک اسید باقی نمانده است. به منظور بررسی تاثیر افزودن دوکسوروبیسین بر ریز ساختار نانوذرات کراتین از آنالیز پراش اشعه ایکس (xrd) استفاده شد. نتایج xrd نشان داد که دوکسوروبیسین به صورت بلور در بستر بلورین کراتین قرار می¬گیرد. رهایش دارو از نانوذرات حاوی دوکسوروبیسین، در محیط بافر فسفات 4/7 ph = مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین مقدار دوکسوروبیسین در محیط بافر فسفات، از روش اسپکتروسکوپی uv-vis استفاده شد. نتایج نشان داد که غلظت دارو بر مکانیسم رهایش دارو از نانوذرات تاثیر ندارد. دوکسوروبیسین از نانوذرات با مکانیسم انتشار فیکی آزاد شده است و با افزایش غلظت دارو سرعت رهایش بیشتر می¬شود. با توجه به نتایج به دست آمده می¬توان گفت نانوذرات کراتین حاوی دوکسوروبیسین توانایی رهایش دارو به صورت کنترل شده را داشته و می¬تواند به عنوان یک سیستم رهایش کنترل شده دوکسوروبیسین برای شیمی درمانی مورد استفاده قرار گیرد. برهمکنش داروی دوکسوروبیسین با کراتین و سرم آلبومین انسانی نیز به صورت تئوری با استفاده از داکینگ مولکولی و لیگ پلات مطالعه شد و نتایج حاصل دو نوع برهمکنش هیدروژنی و هیدروفوبیک را برای کراتین و سرم آلبومین انسانی نشان داد. همچنین مشخص شد که برهمکنش داروی دوکسوروبیسین با hsa قوی¬تر از کراتین است که برای جدا شدن دارو از کراتین در خون و متصل شدن به hsa شرایط مناسبی را فراهم کرده است. برهمکنش داروی دوکسوروبیسین با fs-dna نیز به صورت تئوری با استفاده از داکینگ مولکولی و لیگ پلات و به صورت تجربی با استفاده از روش اسپکتروسکوپی uv-vis بررسی شد و ثابت اتصال به دست آمده برای دوکسوروبیسین و fs-dna از روش تئوری و عملی با هم مطابقت خوبی داشت.
