بررسی تحولات سیاسی و مذهبی ایران در دوره ساسانی بدون شناخت دو آئین تاثیرگذار این ‏دوره یعنی آئین مانویت و مزدکی امکان پذیر نیست حتی آئین مزدک نیز در واقع تاثیر زیادی ‏از مانویت پذیرفته بود . آئین مانویت اگر چه به سرعت رهبر و بنیان گذار خود را از دست داد ‏اما این امر مانع پیشرفت سریع این دین در شرق و غرب عالم نشد .دلایل اصلی این پیشرفت ‏ها را می توان حمایت پادشاهان ساسانی چون شاهپور اول و هرمز اول و همچنین ‏شاهزادگانی چون پیروز و مهرشاه از این دین دانست و علاوه بر موارد ذکر شده نقش تاثیر ‏گذار مبلغین این دین و تاثیر زیاد برنگارش کتب متعدد که با تصویر همراه بود بر پیشرفت ‏این دین تاثیر گذار بود .درحالی که درمطالعات ادیان ایران باستان مورخ بطور معمول با ‏کمبود منابع روبروست (همانند آئین مزدکی) اما در مورد آئین مانویت کشفیات تورفان در ‏ترکستان چین و همچنین کشفیات فیوم در مصر وضعیتی متفاوت در مطالعات ائین مانویت ‏ایجاد کرد . کشف هزاران برگ دستنوشته و متون مصور دینی وضعیتی درخشان از چگونگی ‏تفکرات دینی پیروان آئین مانویت بر قرن سوم میلادی بدست داد ترجمه و بررسی این متون ‏علاوه بر کمک به شناخت بهتر چهارچوب اعتقادی آئین مانویت سبب درک و شناخت بهتری ‏از وضعیت سیاسی و مذهبی ایران ساسانی در قرن سوم میلادی شد. ‏