نام پژوهشگر: تریفه ادریسی
تریفه ادریسی محمود حبیب نژاد روشن
شبیه¬سازی جریان رودخانه برای اطلاع از آورد رودخانه در دوره¬های زمانی آتی و تعیین دبی¬های سیلابی اهمیت ویژه¬-ای دارد. فرایندهای هیدرولوژیکی مختلفی مثل گیرش گیاهی، ذخیره سطحی، نفوذ، ذخیره خاک، نفوذ عمقی و ذخیره آب زیرزمینی باید در مدلسازی پیوسته هیدرولوژیکی در نظر گرفته شوند. مدل hec-hms الگوریتم احتساب¬کننده رطوبت خاک(sma) را برای شبیه-سازی روابط طولانی مدت بین بارش،رواناب، ذخیره، تبخیر و تعرق و تلفات خاک در بر می¬گیرد. در این مطالعه مدل احتساب¬کننده رطوبت خاک(hms sma) به منظور تعیین تاثیر رطوبت خاک در ایجاد رواناب، ارزیابی جریان¬های شبیه¬سازی شده، دبی¬های اوج و حجم سیلاب سالانه و ماهانه در حوضه آبخیز زارم¬رود واقع در استان مازندران به کار برده شد. داده¬های روزانه بارش و رواناب 4 سال (89-85) به همراه داده¬های ماهانه تبخیر و تعرق، مدل رقومی ارتفاع(dem) با قدرت تفکیک 25 متر و نقشه شبکه هیدروگرافی برای مراحل کالیبراسیون و اعتبارسنجی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج آنالیز حساسیت نشان داد که پارامترهای ذخیره خاک، ذخیره زون کششی، حداکثر نرخ نفوذ و ذخیره گیرش سطحی مهم¬ترین پارامترهای موثر در حوضه آبخیز زارم¬رود بودند. همچنین نتایج شبیه¬سازی بیانگر این بود که مقیاس زمانی ماهانه با داشتن بیشترین مقدار ضریب تعیین و حداقل خطای مطلق میانگین، دقیق-ترین شبیه¬سازی را ارائه کرده است. با توجه به مقدار ضریب تعیین دبی های روزانه مشاهده¬ای و برآوردی در مرحله واسنجی 55/0 و در اعتبارسنجی 41/0 می توان گفت که مدل احتساب¬کننده رطوبت خاک نتایج خوبی را در شبیه سازی دبی¬های متوسط روزانه ارائه کرده است. از طرفی نیز ضریب تعیین حجم¬ مشاهداتی و محاسباتی ماهانه نشان¬دهنده عملکرد قابل قبول مدل بود و حجم سالانه شبیه¬سازی شده در مقیاس زمانی سالانه تطابق بیشتری با حجم مشاهده¬ای داشت. به طور کلی نتایج تحقیق قابلیت خوب مدل hec-hms را به همراه مدل جدید محاسبه تلفات sma برای شبیه¬سازی جریان رودخانه در حوضه آبخیز رودخانه زارم¬رود را نشان داد.