اثمر سلیمان زاده اروج ولیزادگان
سفیدبالک گلخانه (trialeurodes vaporariorum (westwood) (homoptera: aleyrodidae یکی از آفات مهم سبزیجات و گیاهان زینتی است که در بیشتر موارد می¬تواند با تغذیه مقدار قابل توجهی از شیره گیاه باعث ایجاد حالت زردی در گیاه شود. این آفت به دلیل تعدد نسل و کوتاهی زمان یک نسل دارای توان بالقوه¬ای برای مقاوم شدن به حشره کش¬های مختلف می¬باشد. درطی سالهای گذشته کنترل سفیدبالک گلخانه توسط حشره کش¬های رایج مانند کاربامات¬ها، ارگانوفسفات¬ها و سموم پایرتروئیدی صورت گرفته است. این حشره کش¬ها به دلیل توسعه مقاومت سفیدبالک گلخانه به سموم، در کنترل این آفت موثر نبوده¬اند. در این تحقیق میزان حساسیت مراحل مختلف زیستی سفیدبالک گلخانه در برابر حشره¬ کش¬های پروتئوس، تیاکلوپراید و دلتامترین به تنهایی و به صورت مخلوط با روغن سیتووت در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. روش زیست سنجی مورد استفاده روش غوطه¬ور سازی برگ (leaf dipping) بود. میزان lc50 پروتئوس برای حشره کامل، پوره و تخم به ترتیب 54/375، 31/43 و 83/904 پی¬پی¬ام بود. میزان lc50 تیاکلوپراید و دلتامترین بر روی مراحل فوق به ترتیب (63/1028، 21/67 و 45/1280) و (79/1557، 79/109 و 64/3537) پی¬پی¬ام تعیین گردید. میزان lc50 روغن سیتووت برای حشره کامل 92/3460، برای مرحله پورگی 37/280 و برای مرحله تخم 06/1334 پی¬پی¬ام تعیین شد. برای بررسی برهمکنش حشره کش¬های پروتئوس، تیاکلوپراید و دلتامترین با روغن سیتووت، غلظت کشنده 25 درصد جمعیت حشره¬کش های مذکور و روغن سیتووت تعیین و با هم مخلوط گردید. مرگ و میر ناشی از اختلاط روغن سیتووت با حشره-کش پروتئوس برای حشره کامل، تخم و مرحله پورگی سفید بالک گلخانه به ترتیب برابر با 67/66، 33/73 و 60 درصد تعیین گردید. همچنین مرگ ومیر ناشی از اختلاط روغن سیتووت با حشره کش تیاکلوپراید و دلتامترین روی مراحل حشره کامل، پوره و تخم به ترتیب (60، 33/63 و 67/56) و (60، 67/56 و 67/46) درصد برآورد شد. نتایج نشان داد که مرگ و میر ناشی از اختلاط روغن سیتووت با هر کدام از حشره کش¬¬های پروتئوس، تیاکلوپراید و دلتامترین بیشتر از درصد تلفات ناشی از lc50 حشره¬کش¬های مذکور به تنهایی می¬باشد. بنابراین می¬توان نتیجه گرفت که روغن سیتووت بر روی این حشره¬کش¬ها خاصیت سینرژیستی دارد و با توجه به ارزان بودن روغن سیتووت و سازگاری بیشتر آن با محیط زیست، مخلوط این روغن با حشره¬کش¬های فوق قابل توصیه می¬باشد.
