نام پژوهشگر: مهسا سادات نهضت اخلاق آزاد

مقایسه تطبیقی سیمای پهلوان در شاهنامه فردوسی و ایلیاد و ادیسه هومر (با تکیه بر رستم، سهراب، اسفندیار، آشیل و اولیس)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  مهسا سادات نهضت اخلاق آزاد   شروین خمسه

این پژوهش، تفاوت ها و شباهت های سه پهلوان از شاهنامه یعنی، رستم، سهراب، اسفندیار و سه پهلوان از ایلیاد و اودیسه یعنی، آشیل، اولیس و هکتور، را با هدف شناخت بیشتر و دقیق تر آنها مورد مطالعه قرار می دهد(با این توضیح که هکتور در عنوان پایان نامه نیست ولی در محتوا اضافه شد). این تفاوت ها و شباهت ها،ذیل هفت عنوان اصلی مورد بررسی قرار می گیرند که عبارتند از:تبار و خانواده،ویژگی های رفتاری، خرد واندیشه، آرمان، ارتباط باخدا، پذیرش سرنوشت و مرگ. در این راستا، ابتدا متن سه اثر شاهنامه(از ابتدای تولد رستم تا مرگ او) و ایلیاد و اودیسه(به طور کامل) مطالعه و عنوان بندی شد.نتایج به دست امده حاکی از این است که پهلوانان شاهنامه و ایلیاد و اویسه شباهت های فراوانی با هم دارند و گاهی تفاوت هایی.از جمله شباهت ها:همه انها پهلوان زاده یا شاهزاده اند.همه ی آنان با شجاعت ابراز عقیده می کنند و در میدان نبرد،مغرورانه به رجزخوانی می پردازند؛ در مواقعی از خود گذشت، و گاهی خشم و کینه نشان می دهند؛ روابطی احساسی، به ویژه به افراد خانواده ی خود دارند؛ در هر سه اثر، پهلوانان مسن تر خردمند ترند و پهلوان جوان تر گاهی رفتارهای نابخردانه از خود نشان می دهند؛ همه ی آنها ستایشگر خدا و یا خدایان هستند؛ مسئله ی پذیرش سرنشت و مرگ نیز در هر دو کتاب به صورتی جدی مطرح است. از جمله تفاوت ها: پهلوانان از شاهنامه از نظر ظاهری دارای امتیازات بلند قامتی، پیل پیکری و نیرومندی هستند اما در میان پهلوانان ایلیاد و اودیسه داشتن اندامی خاص، ملاک برتری نیست؛ جنگ افزارها و نحوه ی نبردها در این دو اثر اندکی متفاوت است؛ به نظر می رسد که نگاه شاهنامه به مسئله ی خرد پررنگ تر است؛ پهلوانان ایرانی آرمان حفظ میهن را جدی تر دنبال می کنند؛ اما پهلوانان یونانی به آرمان های شخصی بیشتر اهمیت می دهند؛ پهلوانان شاهنامه خدای یگانه را می پرستند اما پهلوانان ایلیاد و اودیسه خدایان اولمپ نشین را پرستش میکنند.