زمینه و هدف: بروسلوز شایعترین بیماری مشترک انسان و دام است که به وسیله تماس مستقیم با خون، جنین و ترشحات رحم حیوانی از قبیل گاو، گوسفند، بز و خوک منتقل می شود. این بیماری به وسیله مصرف فرآورده های دامی مخصوصاً شیر و لبنیات به انسان سرایت می کند. بروسلوز انسانی به علت بروسلا ملی تنسیس در مناطقی که گوسفند و بز وجود دارد، یکی از مشکلات جدی بهداشت عمومی است. روی هم رفته تأثیر مهمی در سطح جهانی بر روی بهداشت انسان و همچنین صنعت دامداری دارد. در بیشتر کشورها بروسلوز بیماری ای است که بایستی گزارش شود. هرچند مراقبت به عنوان عنصر کلیدی در پیشگیری و برنامه های کنترل بیماری است، اما از آن جا که این بیماری تظاهرات بالینی بسیار متفاوت و در مواردی فریبنده دارد، تشخیص آن در برخی موارد بسیار دشوار می شود. یافتن هر روش جدیدی که ارتباط معنی داری با تشخیص بروسلوز داشته باشد، کمک شایانی به کشف موارد این بیماری می کند. این پژوهش در این راستا و با هدف تعیین ارتباط بیماری بروسلوز و فاکتور روماتوئید طراحی و اجرا شد. روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی و مقطعی می باشد. جامعه مورد بررسی در این مطالعه شامل کلیه بیماران مراجعه کننده به بیمارستان امام حسین (ع) و خاتم الانبیاء شاهرود با تشخیص قطعی بروسلوز در سال های 1390 و 1391 بود. تعداد نمونه ها بر اساس فرمول کوکران و با در نظر گرفتن توان آزمون 80%-سطح اطمینان 95% و 20% ریزش و نتایج مطالعات قبلی برابر 208 نفر محاسبه شد. روش نمونه گیری در این مطالعه از نوع نمونه گیری در دسترس و غیر تصادفی متوالی بود. نمونه ها از میان بیماران بستری شده در بیمارستان های خاتم الانبیاء و امام حسین (ع) و یا مراجعه کنندگان به درمانگاه های عفونی و داخلی این دو بیمارستان انتخاب شدند. معیارهای ورود در این مطالعه شامل تصویر بالینی منطبق با بروسلوز به همراه کشت خون و یا مغز استخوان مثبت برای بروسلا، تیتر آنتی بادی آگلوتیناسیون رایت بیشتر و یا مساوی 80/1، تیتر 2-مرکاپتواتانول بیشتر و یا مساوی 40/1 و کومبس رایت مثبت با هر تیتری بود. آزمایش شمارش کامل سلول های خونی توسط دستگاه automatic analyzer و سایر آزمایشات به وسیله کیت های ساخت شرکت پارس آزمون و آزمایشگاه های بیمارستان های خاتم الانبیاء و امام حسین (ع) شاهرود انجام گرفت. در این طرح پس از انجام اقدامات اولیه و لازمه برای بیمار و تثبیت علائم حیاتی (در صورت اختلال) و بررسی عدم سابقه بیماری های بافت همبند (با توجه به معیارهای خروج) بیمار وارد مطالعه می شد. پس از ورود نمونه ها بر اساس معیارهای ورود به مطالعه، برای هر یک از نمونه ها پرونده ای تشکیل شد. این پرونده شامل پرسشنامه ای بود که توسط پژوهشگر و در طی مصاحبه با بیمار تکمیل شد. نتایج معاینات بالینی و آزمایشات پاراکلینیکی بیماران نیز در این پرونده ها ثبت شد. برای انجام آزمایشات، خون گیری و انجام آزمایشات در آزمایشگاه های بیمارستان امام حسین (ع) و خاتم الانبیاء شاهرود انجام شد. پس از جمع آوری اطلاعات و ثبت در رایانه نتایج توسط آزمون های آماری و روش های آماری توصیفی و به وسیله نرم افزار spss21 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. در این مطالعه p-value کمتر از 05/0 معنی دار تلقی شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که بین فاکتور روماتوئید و بیماری بروسلوز بر اساس آزمون t-test ارتباط معنی داری وجود ندارد. نتایج آزمون کای مربع نشان داد که بین جنسیت و لوکالیزاسیون بیماری بروسلوز با فاکتور روماتوئید رابطه معنی داری وجود ندارد لیکن بین این فاکتور با سن و طول مدت بیماری ارتباط معنی دار وجود دارد. نتیجه گیری: فاکتور روماتوئید پیش بینی کننده خوبی برای ابتلا به بیماری بروسلوز نمی باشد.