متفکّر فارسی گوی شهیر هند، میرزا عبدالقادر بیدل (1054-1133ق.) از شاعرانی است که طرزی مخصوص به خود داشت و طرز وی در روزگارش شناخته و مشهور بود. این شیو? شاعری در کنار علاقه مندان، مخالفان بسیاری نیز داشت. علاقه مندی بیدل به منظور بیان شگردهای سخن سازی اش و نیز طعنه های منتقدان و فشار روانی برآمده از این وضعیّت، او را به بیان رموز و ویژگی های کلامش واداشت. او در موازات آفرینش شعر به مسائل ادبی و به ویژه شعر روزگارش چونان منتقدی هوشمند و معتدل نگریسته و نظریّات خود را بیان کرده است. در این تحقیق ما در چهار بخش به بررسی دیدگاه های ادبی بیدل دربار? مبانی زیبایی شناسی شعر، تجرب? شعری، مخاطب و نگاه انتقادی وی به شعر و شاعران عصرش پرداخته ایم. نتایج حاصل از این جستار می تواند تصویری از بوطیقای بیدل، نقد ادبی، دیدگاه ها و نظریّه های ادبی رایج در جامع? فارسی زبانان، مباحث ادبی و موضوعات مورد منازعه را در فاصل? سد? یازده و دوازده هجری به دست دهد. مهم ترین برآیند این تحقیق، نشا ن دادن تناقض دیدگاه های ادبی شاعر و سپس دوره بندی و تنظیم منطقی این دیدگاه ها دربار? شعر و سازه های آن، تجرب? شاعری و مخاطب همگام با دوره های مختلف زندگی بیدل است.

پیش از آغاز هر گونه تحقیقی پیرامون یک شخصیّت یا آثارش، آگاهی از چیستی و میزان پژوهش های انجام شده در مورد آن شخص یا اثر ضروریست. میرزا عبدالقادر بیدل-یکی از چکادهای سبک هندی- از شعرایی است که تا کنون چنین پژوهشی در مورد او انجام نشده است. به این منظور، در پژوهشی کوشیده ایم به بررسی سیر بیدل پژوهی در 4 بخش مستقل بپردازیم. این تحقیق در مجموع به معرفی 77 کتاب چاپ سنگی، 74 کتاب(چاپ سربی)، 208 مقاله و 24 پایان نامه ی نگاشته شده در مورد بیدل به زبان فارسی پرداخته است. در هر قسمت تلاش کردیم ضمن مشخص کردن چهارچوب و مندرجات مطلب، ارزیابی مختصری نیز از آن به دست دهیم. پایان نامه 5 فصل را در برگرفته است در پایان 4 فصل نخست از منظر جدول ها و نمودارها اطلاعات بررسی شده اند. در آخرین فصل پا یان نامه دستاوردهای کلی پژوهش به همراه پیشنهادهایی چند بیان شده است.