نام پژوهشگر: الهام حسنلو
الهام حسنلو حسین ایزدان
درصنعت نساجی، رنگ کالا دارای اهمیت بالایی بوده و یکی از موثرترین عوامل جذب مشتری است. فرمولاسیون و تصحیح رنگ محصولات تولیدی در فرآیند رنگ همانندی، باعث افزایش کیفیت محصولات شده است اما به دلایل گوناگون، از جمله تغییر در کیفیت لیف، ساختار پارچه، اختلاف در دما، رطوبت، قدرت رنگی ماده رنگزا، فرآیند ریسندگی وکنترل فرآیند رنگرزی، این امکان وجود دارد که رنگ یک منسوج از یک مرسوله به مرسوله دیگر به مقدار کمی تغییر یابد. روش های دسته بندی شید شامل روش های بصری و دستگاهی، راه حلی برای شناسایی اختلافات شید پارچه ها جهت دسته بندی آن ها در گروه هایی با اختلاف رنگ قابل قبول است. بدلیل دقت کم و نتایج غیر قابل اعتماد و زمان بر بودن و هزینه زیاد در دسته بندی شید به صورت بصری، لازم است دسته بندی شید بطور دستگاهی صورت گیرد تا دقت کافی را داشته باشد. یکی از روش های دسته بندی شید رایج در صنعت، روش خوشه بندی رنگی کلمسون یا به عبارتی روش ccc است که از فرمول اختلاف رنگ cmc(2:1) استفاده می کند. لذا در صنعت نساجی، اصلاح روش ccc جهت افزایش کارایی آن حائز اهمیت است. در تحقیق حاضر به بررسی روش دسته بندی شید ccc با فرمول اختلاف رنگcmc(2:1) و ciede2000 بر روی داده های کالریمتریک (l*a*b*) 37 دسته رنگی حول 9 شید استاندارد در فضا رنگ cielab پرداخته شده است. تمامی دسته ها توسط متخصصان رنگ بصورت بصری دسته بندی شده بودند. همچنین در این پژوهش، روش خوشه بندی غیر سلسله مراتبی k-means با روش دسته بندی شید ccc جهت افزایش کارایی روش دسته بندی شید تلفیق شد. علاوه بر این، تاثیر به کار گیری روش تحلیل اجزا اصلی (pca)به منظور تعیین و حذف نمونه های پرت در هریک از دسته های رنگی ارزیابی شد. در نهایت کارایی روش های مختلف دسته بندی شید مورد بررسی در این تحقیق، با استفاده از فاکتورهای آماری ارزیابی کارایی روش های دسته بندی شید، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که روش دسته بندی شید ccc با معادله اختلاف رنگ ciede2000 عملکرد بهتری نسبت به روش دسته بندی شید ccc با معادله اختلاف رنگ cmc(2:1) داشته است. همچنین از روش دسته بندی شید ccc تلفیق شده با روش خوشه بندی k-means کارایی به مراتب بیشتری نسبت به روش دسته بندی شیدccc بدست آمده است. به کار گیری روش تحلیل اجزا اصلی (pca) بر روی داده های کالریمتریک نمونه ها، در فرایند دسته بندی شید دارای ابهام است. این بدان معنی است که در برخی معیار های ارزیابی کارایی، عملکرد روش های دسته بندی شید را بهبود بخشیده و در باقی معیار ها، عملکرد ضعیفی داشته است. لذا این نتیجه نشان می دهد که استفاده از روش تحلیل اجزا اصلی(pca) بستگی به اهمیت هر یک از معیار ها در کاربرد نهایی محصول و یا معیار مورد توجه از سوی مشتری دارد.