این تحقیق جهت بررسی سطوح مختلف اسانس رازیانه (foeniculum vulgare) بر شاخص¬های رشد، بازماندگی، ترکیب لاشه، فراسنجه¬های خونی، بیوشیمیایی و مقاومت به استرس شوری در بچه¬ماهی سفید دریای خزر انجام گرفت. برای این منظور 5 تیمار شامل 0 (شاهد)، 100، 200، 400 و 600 میلی¬گرم اسانس رازیانه بر کیلوگرم جیره تهیه شد. بچه¬ماهیان سفید با میانگین وزن ابتدایی 002/0±6/0 گرم بصورت تصادفی در هر تیمار (سه تکرار) ذخیره-سازی شدند و به مدت 60 روز با جیره¬های آزمایشی به میزان 12-7 درصد وزن بدن و 3 بار در روز مورد تغذیه قرار گرفتند. در پایان دوره شاخص¬های مربوط به رشد، بازماندگی، آنالیز لاشه، فراسنجه¬های خونی، بیوشیمیایی سرم ارزیابی شد. به منظور بررسی مقاومت به استرس شوری، تیمار شاهد و دو تیمار حاوی اسانس که از نظر وزن بیشترین (تیمار 100 میلی¬گرم اسانس بر کیلوگرم جیره) و کمترین (تیمار 400 میلی¬گرم اسانس بر کیلوگرم جیره) بودند در نظر گرفته شد و 30 قطعه بچه¬ماهی سفید از هر تکرار این تیمارها برای شوریهای مختلف 6 ، 13 و 20 گرم/لیتر انتخاب شدند. در زمانهای 2، 24 و 72 ساعت پس از استرس فراسنجه¬های خونی از قبیل کورتیزول و گلوکز اندازه-گیری شد و بازماندگی نیز هر 8 ساعت یکبار ثبت گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل شاخص¬های مربوط به رشد و بازماندگی تفاوت معنی¬داری را بین تیمارهای مختلف نشان نداد (05/0p>). نتایج حاصل از آنالیز لاشه نشان داد که بیشترین میزان چربی در تیمار 100 میلی¬گرم اسانس بر کیلوگرم جیره مشاهده شد (05/0p<). بیشترین میزان گلبول سفید در تیمار 100 میلی¬گرم اسانس بر کیلوگرم جیره، و بیشترین گلبول قرمز، هماتوکریت و هموگلوبین در تیمار 400 میلی¬گرم اسانس و کمترین mcv در تیمار شاهد بدست آمد (05/0p<). سایر پارامترها از قبیل mch و mchc تفاوت معنی¬داری مشاهده نشد (05/0p>). نتایج حاصل از آنالیز فراسنجه¬های بیوشیمیایی سرم نشان داد که بیشترین میزان پروتئین تام و گلبولین در تیمار 600 میلی¬گرم اسانس مشاهده شد. بیشترین میزان آلبومین و کلسترول به¬ترتیب در تیمارهای 100 و 400 میلی¬گرم اسانس بر کیلوگرم جیره و بیشترین مقدار تری¬گلیسیرید، گلوکز و کورتیزول در تیمار شاهد مشاهده شد (05/0p<). نتایج حاصل از استرس شوری نشان داد که تیمارهای 100 و 400 میلی¬گرم اسانس بر کیلوگرم جیره کمترین پاسخ به استرس را نشان دادند و پس از استرس میزان تغییرات کورتیزول و گلوکز نسبت به زمان پیش از استرس، در تیمارهای حاوی اسانس مقدار کمتری را نشان داد. بالاترین میزان بازماندگی نیز در تیمارهای حاوی اسانس بدست آمد. در مجموع نتایج نشان داد که اسانس رازیانه تاثیر معنی¬داری بر شاخص¬های رشد بچه¬ماهی سفید دریای خزر ندارد. اما با بهبود فراسنجه¬های خونی (گلبول قرمز، گلبول سفید، هماتوکریت و هموگلوبین) و بیوشیمیایی (پروتئین تام، آلبومین، گلبولین، گلوکز و کورتیزول) می¬تواند موجب ارتقاء سیستم ایمنی بچه¬ماهیان سفید گردد. همچنین نقش مهمی در افزایش مقاومت بچه¬ماهیان سفید در برابر استرس شوری ایفا کند. و بهترین عملکرد مربوط به سطح 100 میلی¬گرم اسانس رازیانه بر کیلوگرم جیره بدست آمد.