نام پژوهشگر: معصومه آرزومند امیدی لنگرودی
معصومه آرزومند امیدی لنگرودی عباس خاشعی سیوکی
در اکثر مناطق ایران آبهای زیرزمینی تأمینکننده اصلی آب کشاورزی، شرب و صنعت هستند که در حال حاضر تحت تأثیر برداشت بیرویه قرار گرفتهاند. با توجه به عدم امکان جایگزینی این منبع آب ارزشمند، محافظت از آن امری ضروری به نظر میرسد. ارزیابی آسیبپذیری آبخوان برای توسعه، مدیریت و تصمیمات کاربری اراضی، نحوه پایش کیفی منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از آلودگی این آبها بسیار مفید بوده و میتواند در راهکارهای مدیریتی نقش به سزایی را ایفا کند. لذا ضروری است تعیین آسیبپذیری آبخوانها در اولویت قرار گیرد. دشت آستانه-کوچصفهان به علت وجود زمینهای کشاورزی زیاد و مصرف بیش از حد کودهای نیترات جزء مناطق آسیب پذیر است. در این پژوهش برای تهیه نقشه آسیبپذیری آلودگی آبخوان از چهار روش دراستیک استاندارد، دراستیک سلسله مراتبی، دراستیک فازی و دراستیک شبکه استفاده شد. در نهایت از هر مدل یک نقشه نهایی حاصل شد که نشان دهنده مناطق آسیبپذیر آلودگی دشت آستانه-کوچصفهان هستند. نقشه¬های خروجی در چهار طبقه کم، کم تا متوسط، متوسط تا زیاد و زیاد طبقه¬بندی شدند. نتایج حاصل از هر سه مدل دراستیک استاندارد، دراستیک سلسله مراتبی و دراستیک فازی به همدیگر نزدیک و مشابه هستند و در هردو مدل در بیشتر بخشهای شمالی آسیبپذیری متوسط تا زیاد و زیاد است و در بخشهای جنوبی آسیبپذیری کم و کم تا متوسط است. در صورتیکه در مدل دراستیک شبکه در بخش جنوبی هم آسیبپذیری زیاد وجود دارد. با محاسبه همبستگی میان غلظت نیترات و میزان شاخصهای هر مدل، مشاهده شد که بیشترین میزان همبستگی مربوط به دراستیک شبکه است و مقدار آن برابر 61 است. بنابراین مدل دراستیک شبکه بیشترین سازگاری با واقعیت را دارد و استفاده از روش دراستیک شبکه در این دشت به سه مدل دراستیک فازی، سلسله مراتبی و استاندارد ترجیح داده می¬شود. برای مقایسه نقشهها از آزمون کای اسکوئر استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که نقشهها در سطح 5درصد با هم تفاوت معنی داری دارند.