هدف از مطالعه حاضر ارزیابی تأثیر آگونیست هورمون gnrh (گنادورلین) بر روی دینامیسم رشد فولیکول¬های تخمدان طی فاز لوتئال در فصل تولیدمثل در بزهای بومی مهابادی بود. 6 رأس بز ماده پس از همزمان¬سازی سیکل استروس در قالب شش گروه یک رأسی قرار گرفته و مطالعه به صورت چرخشی و طی سه سیکل متوالی انجام گرفت. در هر رأس بز، یک سیکل به عنوان کنترل (بدون درمان)، یک سیکل به عنوان gnrh 10 (تزریق 70 میکروگرم گنادورلین در روز 10 سیکل) و یک سیکل به عنوان gnrh 15 (تزریق 70 میکروگرم گنادورلین در روز 15 سیکل) در نظر گرفته شد. معاینه تخمدان¬ها به طور روزانه و با استفاده از سونوگرافی از طریق رهیافت واژن انجام گرفته و داده¬های مربوط به اندازه و تعداد فولیکول¬های بیش از 3 میلی¬متر، تعداد فولیکول¬های کمتر از 3 میلی¬متر، سرعت رشد فولیکول¬ها، ابعاد و تعداد فولیکول ¬های غالب در هر موج، ابعاد و تعداد فولیکول¬های تخمک¬گذاری کرده، تعداد و طول موج های فولیکولی، ابعاد و تعداد اجسام زرد و طول سیکل استروس تعیین گردیدند. بر¬اساس نتایج به دست آمده هر چند بین گروه های کنترل و درمان از لحاظ آماری اختلاف معنی¬داری در طول سیکل استروس، حداکثر قطر فولیکول¬های تخمک¬گذاری کرده، تعداد تخمک¬گذاری و زمان شروع تحلیل جسم زرد وجود نداشت (p>0.05) ولی بررسی دینامیسم فولیکولی نشان داد که در غالب موارد تزریق گنادورلین منجر به از بین رفتن موج فولیکولی موجود و شروع موج جدید گردید. تعداد سیکل¬های با موج فولیکولی در گروه کنترل 17%، در گروه gnrh 10 60% و در گروه gnrh 15 100% بود. در دو رأس از 5 رأس بز مورد مطالعه در گروه gnrh 10 تزریق گنادورلین سبب تخمک¬گذاری فولیکول غالب موج حاضر و متعاقب آن تشکیل جسم زرد ثانویه گردید. براساس نتایج به دست آمده از این تحقیق تزریق گنادورلین در طی فاز لوتئال سیکل استروس بسته به زمان تزریق می¬تواند تخمک¬گذاری فولیکول غالب موج در زمان تزرق آگونیست و یا آترزی تمام فولیکول¬های موج حاضر شده و ظهور یک موج جدید را القاء کند.