نام پژوهشگر: عذرا کاویانی

کاربرد و مقایسه روش های فرارتبه ای پرومته ii و الکتر iii در شناسایی و اولویت بندی نواحی بحرانی حوزه آبخیز دینِور استان کرمانشاه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده منابع طبیعی 1393
  عذرا کاویانی   مهدی عرفانیان

هدف از این تحقیق، شناسایی نواحی بحرانی حوزه آبخیز دینور با مساحت 2145 کیلومتر مربع واقع در استان کرمانشاه، به لحاظ معیارهای تاثیرگذار در آسیب¬پذیری زیست‎محیطی می¬باشد. برای تهیه نقشه آسیب¬پذیری حوزه از تکنیک¬های تصمیم‎گیری چند معیاره فرارتبه¬ای promethee ii و electre iii استفاده شد. شاخص¬های انتخابی برای ارزیابی آسیب¬پذیری شامل شاخص حفاظت خاک (معیار درصد پوشش گیاهی)، شاخص فرسایش و رسوب (معیارهای عمق فرسایش خاک و نسبت تحویل رسوب)، شاخص کمیت آب (معیارهای دبی ویژه سالانه، متوسط بارش سالانه و ضریب رواناب) و شاخص مورفومتری (معیارهای تراکم زهکشی و شیب) می‎باشد. مقدار معیارهای درصد پوشش گیاهی با استفاده شاخص نرمال شده پوشش گیاهی (ndvi) به دست آمده از داده‎های modis، عمق فرسایش خاک با کاربرد روش پسیاک اصلاح شده، نسبت تحویل رسوب با کاربرد روش تجربی مبتنی بر مساحت، دبی ویژه سالانه با استفاده از آمار ایستگاه‎های هیدرومتری و روابط همبستگی، متوسط بارش سالیانه با کاربرد نقشه همبارش تهیه شده به روش کوکریجینگ ساده، ضریب رواناب با کاربرد شاخص نرمال شده پوشش گیاهی به دست آمده از داده‎های modis، تراکم زهکشی با کاربرد نقشه شبکه آبراهه‎ها و شیب با استفاده از نقشه مدل رقومی ارتفاعی حوزه به دست آمد. وزن معیارها با تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (ahp)، به ترتیب برای معیارهای ذکر شده 21/0، 163/0، 09/0، 045/0، 175/0، 058/0، 141/0 و 114/0 می‎باشد. 28 زیرحوزه‎ حوزه مورد مطالعه به عنوان گزینه مورد ارزیابی برای اولویت‎بندی در نظر گرفته شد. با توجه به وزن و مقدار هر معیار در هر گزینه، دو تکنیک تصمیم‎گیری چندمعیاره فرارتبه‎ای پرومته ii و الکتر iii اجرا شد. رتبه‎های حاصل از تکنیک پرومته به روش خوشه‎بندی k-means و رتبه‎های تکنیک الکتر در محیط gis در چهار سطح قرار گرفتند و نقشه‎ها در چهار سطح آسیب‎پذیری تولید شدند. با توجه به تفاوت موجود در نتایج دو تکنیک برای رسیدن به رتبه‎بندی واحد تکنیک ادغام میانگین حسابی استفاده شد و در نهایت نقشه آسیب‎پذیری زیست‎محیطی برای حوزه تهیه شد. با توجه به این نقشه 02/12 درصد از کل حوزه که 4 زیر حوزه را شامل می‎شود، دارای آسیب‎پذیری زیاد هستند بیشتر مساحت این مناطق را اراضی بایر، بدون پوشش و پرشیب تشکیل داده است.