نام پژوهشگر: اعظم گلکار اسمعیل

بررسی پیشینه موجودات خیالی در کتاب حمزه نامه، عنوان بخش عملی: عجایب المخلوقات به روایت امروز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای تجسمی 1393
  اعظم گلکار اسمعیل   مهدی حسینی

حمزه نامه ، شرح ماجراهای خیال انگیز امیر حمزه صاحبقران ، یکی از آثار مشهور ادب فارسی و فرهنگ اسلامی و جزء اولین قصه های عامیانه ای می باشد که به صورت نقالی اجرا می شده است. این کتاب در قرن پانزدهم میلادی به دستور اکبر شاه در هند توسط تعداد بسیاری از هنرمندان ایرانی و هندی به صورت کتابی مصور در آمد. در این کتاب موجودات خیالی بسیاری به چشم می خورد که شامل انواع دیو،اژدها،غول و پری ـ دیو زادگان می باشد که گاهی در متن به خصوصیات آن ها اشاره شده و در برخی موارد تصویر گر آن ها را باذهن خلاق خود همراه با عالم خیال هندی و ایرانی آفریده است. با نگاهی به نگارگری ایران به تعداد زیادی از همین موجودات خیالی بر می خوریم که دارای ویژگی های خاص خود هستند و دارای تفاوت ها و تشابهات بسیاری باموجودات خیالی حاضر در کتاب حمزه نامه می باشند. با توجه به آنکه این تصاویر توسط نگارگران هندی و ایرانی به تصویر کشیده شده ، موجودات خیالی هر دو فرهنگ در تصاویر این کتاب تقریباً با هم یکی شده اند. تصاویر این موجودات خیالی بیشتر تحت تأثیر هنر ایرانی است و تصویرگران این کتاب از مکاتب مختلفی در به تصویر کشیدن این موجودات خیالی تأثیر پذیرفته اند. در این پایان نامه تلاش خواهد شد تا (صرفا)موجودات خیالی مشترک میان این دو فرهنگ مورد بررسی قرار گرفته و بازتاب آن را در قالب تصویر در پیوند با روایت ، مورد تحلیل قرار داده شود. روش تحقیق در این رساله توصیفی تحلیلی می باشد وروش گرد آوری داده ها در آن بر منابع اینترنتی و پژوهش کتابخانه ای استوار است ودر مرحله آخر داده های این دو مجموعه مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت و نتیجه گیری خواهد شد.