نام پژوهشگر: مهرداد میر
مهرداد میر احمد قنبری
بررسی اثر انواع کود سبز بر خصوصیات فیزیکی خاک، عملکرد و اجزای عملکرد کنجد (sesamum indicum l.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زهک واقع در 25 کیلومتری شهرستان زابل اجرا گردید. چهار گونه گیاهی شامل (جو، کلزا، شبدر و شلغم) به عنوان کود سبز و یک آیش تیمارهای آزمایش را تشکیل دادند. و اثرات آنها در طی دوره های بعد از برگرداندن گیاهان بر روی گیاه کنجد مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین داده¬ها نشان داد کود سبز تأثیر معنی¬داری بر برخی ویژگی¬های موفولوژیکی کنجد شامل: ارتفاع بوته و قطر ساقه داشت. از ویژگی¬های عملکرد و اجزای عملکرد کنجد صفاتی از قبیل: تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک و از ویژگی¬های فنولوژیکی کنجد فقط صفت روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی تحت تأثیر کود سبز قرار گرفتند. در این آزمایش گیاه جو، عملکرد دانه را 6/25 درصد نسبت به آیش افزایش داد، به طوری که بیشترین عملکرد دانه با میانگین 6/637 کیلوگرم در هکتار از تیمار کودی جو و کمترین آن از تیمار آیش با میانگین 1/474 کیلوگرم در هکتار به دست آمد و از لحاظ آماری با تیمار گیاه شلغم به عنوان کود سبز در یک کلاس آماری قرار گرفت. هم چنین نتایج این پژوهش حاکی از این بود که تیمار کود سبز بر ویژگی های فیزیک خاک و وزن خشک گیاه کنجد در سطح احتمال 1 درصد تأثیر معنی¬داری دارد. به طوری که گیاه جو به عنوان کود سبز رطوبت خاک را 7/35 درصد و نیز دمای سطح خاک را 6/11 درصد نسبت به وضعیت آیش افزایش داد. این در حالی بود که همین تیمار وزن خشک گیاه را نسبت به تیمار کود سبز شلغم 4/48 و تیمار کود سبز کلزا وزن تر گیاه را نسبت به تیمار کود سبز شبدر 3/28 درصد افزایش داد. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، گیاهان جو و کلزا به ترتیب به دلیل عملکرد و بیوماس بالا و افزایش مواد غذایی قابل استفاده برای گیاه بعدی، می توانند به عنوان بهترین کود سبز در بین گیاهان مورد مطالعه، معرفی شوند.