توسعه شهری یکی از سریع¬ترین و مخرب¬ترین عوامل نابودی تنوع¬زیستی در چند دهه اخیر شناخته شده است. گنجشک¬سانان شاخص¬های مناسبی جهت بررسی سلامت اکوسیستم¬ها به شمار می¬روند بنابراین در بسیاری از مطالعات به عنوان گونه¬های هدف مطرح هستند. هدف از این تحقیق بررسی جامعه پرندگان رودکناری در تغییرات کاربری¬های مختلف در طول رودخانه زیارت گرگان است. به-این منظور جامعه پرندگان و متغیرهای زیستگاهی موثر بر آن¬ها در شش تیمار مناطق طبیعی، روستایی، تفرج گسترده، تفرج متمرکز، منطقه شهری با فاصله 25 متری از رودخانه و منطقه شهری با فاصله 500 متری از رودخانه در تمام فصول سال بررسی شد. پرندگان به روش نمونه¬برداری نقطه¬ای و متغیرهای زیستگاهی با روش پلات¬های دایره¬ای نمونه¬برداری شد. سپس تراکم و ساختار جامعه پرندگان و نیز رابطه بین فراوانی نسبی گونه¬های پرندگان با متغیرهای زیستی در کاربری¬های مختلف به¬دست آمد. طبق نتایج بیشترین تراکم و تنوع پرندگان در فصل پاییز و بهار و در کاربری روستایی و تفرج گسترده مشاهده شد که این مناطق به¬دلیل ساختار و پوشش¬گیاهی مناسب¬تر و متنوع¬تر و هم¬چنین حضور انسان و توسعه در سطح متوسط، شرایط خوبی برای بسیاری از گونه¬های پرنده فراهم کرده است. همچنین کمترین غنا و تنوع نیز در منطقه شهری با فاصله 500 متری از رودخانه است که شامل تعداد معدودی گونه عمومی است. ω