نام پژوهشگر: مهرناز سیاوشی
مهرناز سیاوشی علی فضل آرا
آفلاتوکسین های b1، b2، g1 و g2 بوسیله کپک های آسپرژیلوس فلاوس، آسپرژیلوس پارازیتیکوس، آسپرژیلوس نومیوس و گونه های مختلف کپک های پنی سیلین، ریزوپوس، موکور و استرپتومایسس تولید شده و باعث آلوده شدن گیاهان و محصولات گیاهی می شوند. آفلاتوکسین b1 یکی از مهمترین عوامل شناخته شده ایجاد کننده سرطان های کبدی در انسان و سایر گونه های حیوانی است. نظر به این که جهت تولید فراورده های گوشتی نظیر سوسیس و کالباس از گوشت، چربی حیوانی و گیاهی، کنجاله سویا، سبزیجات، دانه های روغنی و انواع ادویه ها استفاده می گردد و متأسفانه آفلاتوکسین در اثر پروسه های حرارتی، انجمادی و غیره خنثی نشده و می تواند به محصولات تولیدی حتی پس از انجام پروسه حرارتی منتقل گردد، لذا آلودگی این مواد به آفلاتوکسین می تواند منجر به افزایش سطح این توکسین در محصول تولیدی گردد. به منظور بررسی میزان آفلاتوکسین در برگر و سوسیس های عرضه شده در اهواز، 41 نمونه سوسیس و 48 نمونه برگر از برند های مختلف توزیع شده در اهواز به صورت تصادفی نمونه برداری انجام شد و به وسیله روش الایزا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تمامی نمونه های سوسیس و برگر دارای آلودگی به آفلاتوکسین b1 هستند. بررسی نمونه های سوسیس نشان داد که از 41 نمونه جمع آوری شده تعداد 2 نمونه (9/4%) آلودگی بالایng/g 1 را دارند. در حالیکه میزان آلودگی 34 نمونه ( 9/82%) بین ng/g 1-5/0 و تعداد 5 نمونه کمتر ازng/g 5/0 آلودگی به آفلاتوکسین b1 دارند. بررسی نمونه های برگر نشان داد که از 48 نمونه جمع آوری شده تعداد 3 نمونه (3/6%) آلودگی بالایng/g 1 را دارند. در حالیکه میزان آلودگی 26 نمونه (2/54%) بین ng/g 1-5/0 و تعداد 19 نمونه ( 6/39 %) کمتر ازng/g 5/0 آلودگی به آفلاتوکسین b1 دارند. نتیجه مطالعه حاضر نشان داد که فراورده های گوشتی تولید شده در ایران در طی دوره مورد آزمایش آلودگی نسبی به آفلاتوکسین b1 دارند اما میزان آلودگی خوشبختانه پایین و در محدوده مجاز است (کمتر از ng/g 5). با توجه به خطرناک بودن مصرف این سموم ما باید دقت لازم در خصوص استفاده از خوراک دام پاک جهت تغذیه دام و طیور را داشته باشیم و نیز شرایط مطلوب انبارداری جهت نگهداری ادویه و سایر حبوبات و غلات مورد استفاده در صنایع غذایی رافراهم نماییم.