نام پژوهشگر: مهرنوش میرمحمد

پیش بینی جمعیت ایران تا سال 1425
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم اجتماعی 1393
  مهرنوش میرمحمد   رضا معینی

در چند سال اخیر، همگام با تغییرات به وجود آمده در ساختار و ترکیب جمعیت ایران، مباحث مختلفی در مورد تعداد و ساختار جمعیت کشور و آینده ی آن مطرح شده و توجه دولتمردان، برنامه ریزان، پژوهشگران و نیز اذهان عمومی را به سوی جمعیت و ویژگی های آن جلب نموده است. این پژوهش سعی بر این است تا با تکیه بر اطلاعات گذشته نگر و بررسی ساختار سنی و جنسی جمعیت و استفاده از نتایج سرشماری و ... جمعیت کشور تا سال 1425 شمسی پیش بینی شود. نرم افزار مورد استفاده برای این پیش بینی، اسپکتروم است. نتایج به دست آمده نشان داد که جمعیت ایران تا سال 1425، در سناریوی پایین جمعیت کشور در مقدار 85 میلیون نفر متوقف شده و سیر کاهشی به خود می گیرد. بر حسب سناریو متوسط در اواخر دوره پیش بینی به بالاتر از 95 میلیون نفر رفته و همچنین در سناریو افزایش باروری، جمعیت کشور به صورت مداوم افزایشی بوده و در اواخر دوره پیش بینی به حدود 105 میلیون می رسد. پیش بینی جمعیت سه استان مورد بررسی گویای این نکته است که فقط گیلان در هر سه سناریو کاهش می یابد. دیگر استان ها فقط در سناریوی پایین کاهش می یابند. استان گیلان در سناریوی باروری پایین از سال 1413 با کاهش جمعیت رو به رو می شود. استان کرمان، طبق سناریوی جمعیتی بالا، در طی دوره پیش بینی جمعیت آن به حدود دو برابر خواهد رسید. میزان باروری کل کشور در سال 1390 برابر با 8/1 فرزند به ازای هر زن بوده است که در اواخر دوره پیش بینی 1425 در سناریوی پایین، به 3/1 بچه برای هر زن، سناریو بالا 3/2 فرزند برای هر زن و در سناریو متوسط به 8/1 فرزند برای هر زن خواهد رسید. شاخص امید زندگی در اواخر دوره پیش بینی برای مردان 34/81 سال و برای زنان به 58/82 سال خواهد رسید. هرم جمعیت ایران به صورت نمایی جوان با حجم جمعیتی انبوه در سنین 15 تا 35 سالگی بوده است که این برآمدگی موید بالابودن باروری در 15 تا 30 سال قبل و کاهش باروری در 15 سال گذشته بوده است. در اواخر دوره پیش بینی و در سال 1425 در هر سه سناریوی بالا، متوسط و پایین بیشترین حجم جمعیت کشور به گروه های سنی 55 تا 59 ساله و 60 تا 64 سالگی خواهد رسید. سه استان مورد بررسی تفاوت های بارزی در آینده ی جمعیتی خود خواهند داشت. واژگان کلیدی: پیش بینی، جمعیت، گذار جمعیتی، باروری، مرگ و میر، مهاجرت