در این پژوهش هدف آن بوده است که به بررسی مفهوم سرزندگی و عوامل ارتقاء سرزندگی در سرای کودکان بی سرپرست پرداخته شود. پژوهش از لحاظ هدف، بنیادی و از نظر ماهیت، کمی- کیفی می باشد. در این پژوهش دو روش مورد استفاده قرار گرفته اند: الف) روش تحقیق پیمایشی (زمینه یابی) ب) روش تحقیق همبستگی. جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش متخصصین معماری اعضای هیئت علمی دانشگاه هستند. به منظور سنجش دیدگاه افراد، به تدوین جدول هدف و محتوا بر اساس مطالعات انجام شده پرداخته شده است. با توجه به این جدول پرسشنامه ای طراحی شد و میان جامعه توزیع گردیده است. پس از طبقه بندی اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار spssبه بررسی و تحلیل آن پرداخته شده است. پنج عامل موثر بر سرزندگی تایید گردید. این عوامل عبارتند از: آسایش کالبدی، کیفیت محیطی، ایمنی و امنیت، حس تعلق و مولفه های اجتماعی. عامل های حاصله با آزمون t مورد تجزیه و تحلیل واقع گردید. در نهایت مشخص شد با اطمینان 95 درصدی میانگین نمونه بزرگتر از میانگین جامعه است. همچنین جامعه آماری حداقل 70 درصد با این عامل توافق داشته اند. در انتها براساس یافته ها نیم رخ نظری ترسیم گردیده و پیشنهادها و راهکارهایی جهت ارتقاء سرزندگی ارائه شده است. با توجه به این راهکارها نمونه ای از دهکده کودکان بی سرپرست در شهر تهران طراحی شده است.