نام پژوهشگر: مهدی خوش رفتار

تحلیل گفتمان گنجینه های تفسیری بیگانه هراسی در گفتارها و نوشتار های محمد رضا پهلوی (1357-1342) بر اساس مدل پاتر و وترل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده اقتصاد و علوم اداری 1393
  مهدی خوش رفتار   مهدی نجف زاده

پژوهش حاضر بر پایه تحلیل گفتمانی و بر اساس مدل پاتر و وترل به گنجینه تفسیری محمدرضا پهلوی و دگرهای هویتی وی پرداخته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که چهار عنصر سرمنشاء بیگانه هراسی وی در طول دوره زمامداری اش بوده است. چپ گرایان، مذهبیون، کشورهای عربی و غرب چهار عنصر یاد شده هستند که در نمودهای زبانی محمدرضا پهلوی نمایان گشته است. نتایج همچنین نشان می دهد این عناصر چهارگانه از منزلت یکسانی در ذهن و زبان شاه برخوردار نیستند و در حالی که کشورهای خیالی در زمره حیث های خیالی وی قرار می گیرند، چپ ها و کشورهای غرب به ویژه کشورهای انقلابی عرب حیثی واقعی دارند. بر عکس مذهبیون به واسطه برداشت های او از رابطه مدرنیزاسیون و امر دینی عمدتاً واقعیتی فراموش شده تلقی شده اند. یافته های پژوهش همچنین نشان می دهد در حالی که شاه نسبت به کشورهای عربی از دیدگاه سروریت فرهنگی ایرانیان نگاه می کند بر عکس نسبت به کشورهای غربی عمیقاً دچار ضعف بودگی است. همچنین شاه نسبت به گروه های چپ رویکردی ایدئولوژیک اما نسبت به کشورهای عربی و غربی عمدتاً رتوریک دارد. در همه چهار عنصر بیگانه هراسی محمدرضا پهلوی، نگره های شخصی، تاریخی و تمدنی نقش داشته اند به نحوی که نگره های شخصی وی به کشورهای غربی سرمنشاء سیاسی و نسبت به کشورهای عربی سرمنشاء تمدنی دارد. افزون بر این که شبیه به همه ایرانیان موضعی دوگانه نسبت پیرامون خود دارد که گرایشات رفتاری دوگانه و اسکیزوفرنیک را بازتاب می دهد. بر اساس تحلیل گنجینه رفتاری محمدرضا شاه می توان دریافت، عکس العمل های وی نسبت به عناصر چهارگانه متفاوت بوده است و در حالی که رویکرد سرکوب را در برابر چپ ها در پیش می گیرد، از به حاشیه راندن مذهبیون، افزایش قدرت نظامی در برابر کشورهای عربی و ادغام فرهنگی و تمدنی در گفتمان غرب دفاع می کند.