نام پژوهشگر: اسداله بهجوئی
اسداله بهجوئی شاپور ظریفیان
تولید بدون استفاده از کود و سم و با استفاده از روش های مبارزه¬ی بیولوژیک و غیر¬شیمیایی، رویکردی است که در کشور های توسعه-یافته در حال نهادینه¬شدن است، متأسفانه به دلیل آن که محصولات کشاورزی ما براساس استانداردهای جهانی تولید نمی¬شود و میزان باقیمانده¬ی سموم و مواد شیمیایی آن¬ها بیشتر از حد مجاز است، جایگاه مناسبی در بازارهای جهانی نداریم. یکی از راهکارها برای استفاده¬ی صحیح و بهینه از سموم کشاورزی و نظارت بر استاندارد و سالم بودن محصولات، طرح ایجاد کلینیک¬های گیاه¬پزشکی است. وزارت جهادکشاورزی براساس اصل 44 قانون اساسی از سال 1385 ارائه¬ی خدمات مبارزه با آفات و بیماری¬های گیاهان زراعی و باغی را به آن¬ها واگذار کرده است. لذا این کلینیک ها مجموعه هایی جوان و نوپا هستند که در قالب بخش خصوصی و زیر نظر سازمان حفظ نباتات و نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی انجام وظیفه می¬کنند. ولی اینکه تاچه حد توانسته¬اند در انجام وظایف اصلی خود موفق شوند جای تأمل و بررسی است لذا در این پژوهش عملکرد کلینیک¬های گیاه¬پزشکی شهرستان تبریز با الگوی کارت امتیازی متوازن(bsc) مورد ارزیابی قرار گرفت تا باشناسایی نقاط قوت و ضعف آن¬ها، راهکارهای لازم ارائه گردد. کارت امتیازی متوازن یکی از جدیدترین و کامل¬ترین مدل ارزیابی عملکرد می¬باشد که از چهار منظر رشد و یادگیری، فرآیندهای داخلی، مشتری و مالی عملکرد یک سازمان را مورد ارزیابی قرار می¬دهد. این تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی بوده و جامعه¬ی آماری تحقیق اعضای کلینیک¬های گیاه¬پزشکی شهرستان تبریز وکشاورزان تحت پوشش آن¬ها بود که با توجه به تعداد محدود اعضای کلینیک¬ها، همه¬ی آن¬ها مورد سرشماری قرار گرفت ولی به دلیل کثرت کشاورزان تحت پوشش این کلینیک¬ها بعد از انجام پیش¬آزمون و محاسبه¬ی واریانس با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه¬ی مورد نیاز 125 نفرمحاسبه شد که برای افزایش دقت نمونه¬گیری 150 نفر درنظرگرفته شد، جهت انتخاب کشاورزان مورد نیاز از روش نمونه¬گیری طبقه¬ای با انتساب متناسب استفاده شد. ابزار تحقیق برای جمع¬آوری داده¬های مورد¬نیاز، پرسشنامه¬ی محقق¬ساخته باتوجه به الگوی کارت امتیازی متوازن بود. در این تحقیق با توجه به مدل محوری تحقیق از دو پرسشنامه استفاده شد، پرسشنامه¬ی اول برای اعضای کلینیک¬های گیاه¬پزشکی و پرسشنامه¬ی دوم برای کشاورزان تحت پوشش کلینیک¬های گیاه¬پزشکی طراحی شد که پایایی پرسشنامه¬ها بعد از انجام پیش¬آزمون از 15 نفر از اعضای کلینیک¬های گیاه¬پزشکی و 30 نفر از کشاورزان تحت¬پوشش آن¬ها به ترتیب 88/0و 93/0 به¬دست آمد که بیانگر پایایی مناسب ابزار تحقیق بود، همچنین روایی پرسشنامه¬ها قبلاً مورد تأیید اساتید رشته¬ی مدیریت بازرگانی، mba و مدیریت کشاورزی دانشگاه تبریز قرار گرفت. در این تحقیق از نرم¬افزارهایspss21 و excel2010 برای تجزیه و تحلیل داده¬ها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که کلینیک¬های گیاه¬پزشکی شهرستان تبریز توانسته¬اند در منظر رشد و یادگیری به 45/70 درصد، در منظر فرآیند¬های داخلی به 87/81 درصد، در منظر مشتری به 3/81 درصد و در منظر مالی به 42/80 درصد اهداف عملیاتی تعریف شده در چهار منظر الگوی کارت امتیازی متوازن دست پیدا کنند و در مجموع کلینیک¬های گیاه¬پزشکی شهرستان تبریز موفق شده¬اند به50/78 درصد این اهداف برسند، همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند¬گانه نشان داد که عوامل آموزشی و عوامل انگیزشی بر عملکرد کلینیک¬های گیاه¬پزشکی تأثیرمثبت و معنی¬داری دارند.