تحقیق حاضر به منظور بررسی اثرات استفاده از شکل فیزیکی کربنات کلسیم (آردی ،گرانول ومخلوط هردو) به همراه پروبیوتیک بر عملکرد و صفات کیفی تخم مرغ در مرغ های تخمگذار در اواخر تولید انجام شد. تعداد 144 قطعه مرغ تخمگذار سویه (های- لاین) w36در سن 58 تا 68 هفته به طور تصادفی انتخاب شدند . آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با آرایش فاکتوریل 2×3 شامل سه شکل فیزیکی کربنات کلسیم و دو سطح پروبیوتیک (صفر و 04/0 درصد) با 6 تیمار،6 تکرار و 4 قطعه مرغ در هر تکرار انجام گردید. تمام جیره های آزمایشی دارای انرژی قابل متابولیسم و پروتئین یکسان بودند. جیره غذایی بر اساس احتیاجات این سویه با نرم افزار جیره نویسی wuffda تنظیم گردید. صفات عملکردی به طور هفتگی به مدت 10 هفته، صفات کیفی تخم مرغ و فراسنجه های خونی در 3 دوره آزمایشی ولی شاخص های استخوانی ، ph خوراک و محتویات گوارشی ، تغییرات وزن بدن و وزن اندام های داخلی در پایان 10 هفتگی مورد بررسی قرارگرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که تیمارهای آزمایشی مختلف تاثیر معنی داری بر عملکرد مرغ های تخمگذار نداشتند( p>0/05).ولی شکل گرانولی کربنات کلسیم به همراه پروبیوتیک در سطح04/0 درصد از لحاظ عددی باعث بهبود وزن تخم مرغ، درصد تخمگذاری و وزن توده تخم مرغ شدند. ولی این اثرات معنی دار نبود (p>0/05). پروبیوتیک در سطح 04/0 درصد سبب افزایش معنی دار مصرف خوراک گردید(p<0/05). استفاده از شکل مخلوط کربنات کلسیم سبب افزایش معنی دار شاخص سفیده و واحد هاو شد(p<0/01). پروبیوتیک در سطح 04/0 درصد باعث افزایش معنی دار شاخص رنگ زرده، شاخص سفیده و واحد هاو شد(p<0/01).اثر متقابل شکل آردی کربنات کلسیم به همراه پروبیوتیک در سطح 04/0 درصد سبب افزایش معنی دار وزن تخم مرغ شدند(p<0/05). در مورد صفات کیفی پوسته تخم مرغ نیز شکل آردی کربنات کلسیم و پروبیوتیک در سطح 04/0 درصد باعث افزایش معنی دار خاکستر پوسته تخم مرغ شدند(p<0/05). وشکل مخلوط کربنات کلسیم از لحاظ عددی باعث افزایش درصد پوسته، ضخامت پوسته، مقاومت پوسته و وزن مخصوص پوسته شدند ولی این تاثیرات معنی دار نبودند(p>0/05). استفاده از شکل های کربنات کلسیم تاثیر معنی دار برph خوراک و محتویات گوارشی نداشتند (p>0/05) . البته استفاده از پروبیوتیک در سطح 04/0 درصد باعث کاهش معنی دار ph خوراک و محتویات گوارشی چینه دان و سنگدان شد(p<0/05).و شکل کربنات کلسیم و پروبیوتیک در سطح 04/0 درصد تاثیر معنی دار بر وزن بدن و وزن اندام های داخلی بدن نداشتند(p>0/05 ).در مورد فراسنجه های خونی نیز شکل کربنات کلسیم و پروبیوتیک در سطح 04/0 درصد تاثیر معنی داربر کلسیم و فسفر خون نداشتند(p>0/05). ولی استفاده از پروبیوتیک در سطح 04/0 درصد اثر افزایش معنی داری بر کلسیم خون واثر کاهش معنی داری بر کلسترول ، آلکالین فسفاتاز خون و کلسترول زرده تخم مرغ داشت (0/05 p<). تیمارهای مختلف آزمایشی تاثیر معنی داری بر کیفیت استخوان های ران و درشت نی مرغ های تخمگذار نداشتند(p>0/05). البته شکل آردی کربنات کلسیم و پروبیوتیک درسطح 04/0 درصد از لحاظ عددی باعث افزایش وزن و تراکم استخوان ،وزن مخصوص، ماده خشک و خاکستر استخوان بدون چربی شدند(p>0/05). به طور کلی نتایج آزمایش نشان داد که استفاده از پروبیوتیک درسطح 04/0 درصد در جیره باعث کاهشph دستگاه گوارشی و خوراک، افزایش کلسیم، کاهش کلسترول و آلکالین فسفاتاز خون ، کاهش کلسترول زرده تخم مرغ می شود.