نهضت مشروطیت ایران یکی از مهم ترین حوادث تاریخ معاصر ایران است که هم از جهت مبارزات عملی و هم از جهت نظری پردازی اهمیت بسیار دارد. یکی از علمای طرفدار این نهضت، علامه نائینی است که علاوه بر مبارزه عملی علیه حکومت استبدادی شاهان قاجار، در زمینه نظریه پردازی درباره حکومت مشروطه نیز فعال بود و در این زمینه، کتاب ارزشمند تنبیه الامه را به نگارش درآورد. در سال های اخیر دیدگاه های سیاسی علامه نائینی از جهات مختلف بررسی و ارزیابی شده است ولی برای اولین بار در این پژوهش با استفاده از الگوی اسپریگنز، اندیشه سیاسی وی از منظَر بحران و در چهار مرحله، مورد بررسی و تبیین قرار گرفته است. بدین سان، هر بخش عمده از نظریه او بر اساس مرحله مربوطه در نظریه بحران اسپریگنز توضیح داده شده تا مشخص گردد نظریه اسپریگنز تا چه حد می تواند ما را در فهم بهتر اندیشه سیاسی علامه نائینی یاری بخشد