جستار حاضر سعی در بررسی آثار شاخص ادبیات غنی فارسی به لحاظ پرداخت و توجه، به اصول و مبانی رفتار استاد و شاگرد دارد. در این راستا نخست جایگاه و پیشینه موضوع در انواع ادبی، اسلام و آثار عربی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. سپس میزان توجه و پرداخت به آن در آثار ادبیات فارسی تا قرن هشتم هجری ارزیابی می شود. در ادامه، به تحلیل و بررسی آثار مذکور از وجوه مختلفی همچون: لحن و زبان، ساختار، شیوه و روش، منشأ و مأخذ، کاربرد در دو بستر زمان و مکان و دو حوزه فرهنگی و اجتماعی، گستره موضوعی و بسامد مضامین، می پردازد. و در نهایت، ابواب و فصول، قطعات و عبارات مرتبط با آموزه های آداب استادی وادب شاگردی را که از متون آثار، برگزیده شده است، ارائه و بررسی می نماید.