نام پژوهشگر: مهسا کمانگر
مهسا کمانگر مهران عربی
زخم در واقع فقدان یا از هم گسیختگی سلول ها از نظر آناتومیکی و عملکردی بوده و بهبودی آن یک فرآیند زیستی است که با ضربه شروع شده و با شکل گیری اسکار (scar) یا اثر زخم پس از بهبودی به پایان می رسد. دیابت یک علت شایع تاخیر و یا نارسائی درترمیم زخم است. بیماری دیابت قندی دارای پیامدهای پیچیده ای از جمله نوروپاتی و زخم پای دیابتی است که در حالت پیشرفته و مزمن, این زخم پا به قطع عضو و کاهش کیفیت زندگی بیمار ختم می شود. به طور کلی ترمیم زخم شامل سه مرحله ی: آماسی، تکثیر و بازآرایی می-باشد. در این پژوهش به دلیل اهمیت ترمیم زخم، تاثیر کمپلکس استخراج شده از بدن گونه کرم خاکی قرمز بر روی زخم موش های دیابتی مورد بررسی قرار گرفت. از آنجا که روند ترمیم زخم را فاکتورهای مختلفی تنظیم می کنند در این بررسی به مطالعه و تغییر بیان دو ژن igf و گیرندهfgf که در روند ترمیم نقش های مهمی را ایفا می کنند پرداخته شد. برای این منظور در قدم اول بعد از ایجاد دیابت و ایجاد زخم بر روی بدن موش ها اقدام به تیمار زخم ها با غلظت ng 25 از عصاره کرم خاکی گردید . در روز 10 و 20 پس از انجام تیمار، نمونه گیری از بافت های مورد نظر انجام شد و سپس به کمک روش rt-pcr میزان تغییرات بیان این دو ژن در ناحیه زخم بررسی شد . نتایج به دست آمده از rt-pcr نشان داد که تیمار به وسیله ی عصاره کرم خاکی بیان ژن های igf و گیرنده fgf را در محل زخم افزایش می دهد. علاوه بر این، مطالعات تکمیلی دیگر شامل بررسی بافت شناسی سطح زخم و میزان mda تولید شده در سرم خون نیز انجام گردید. بررسی های به عمل آمده نشان داد که تیمار به وسیله ی عصاره ی کرم خاکی میزان سطح زخم و mda موجود در سرم موش های دیابتی را به طور معنی داری نسبت به گروه شم (تیمار با سروم فیزیولوژیک)و کنترل مثبت(تیمار با پماد سولفادیازین نقره) کاهش داده است. به طور خلاصه، کمپلکس گلیکوپروتیینی موجود در عصاره کرم خاکی برای درمان زخم های دیابتی مفید بوده و می تواند به عنوان یک کاندیدای قوی برای ترمیم زخم در انسان و جانوران به کار رود.