نام پژوهشگر: سعید فرهنگی فر
سعید فرهنگی فر اسفندیار امید بخش
سازمان جهانی تجارت به عنوان متولی انتظام بخشی به تجارت بین المللی و رفع موانع موجود بر سر آن متشکل از مجموعه ای از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته می باشد.کشورهای در حال توسعه سازمان که گروه غالب این مجموعه هستند از جنبه های مختلف و خصوصا اقتصادی و توسعه ای فاصله عمیقی با کشورهای توسعه یافته دارند.دلایل گوناگونی مانند مشکلات صنایع داخلی ، تراز پرداختی ، ترس از تبعات منفی اعمال قواعد نظام تجاری چند جانبه میل به مشارکت و ادغام آنها را در این سازمان کاهش داده است.وجود این دلایل سبب طرح و بروز مفهومی تحت عنوان رفتارهای ویژه و متفاوت در قبال این اعضا شده است که از نیمه دوم دهه 1950 و در دوران حیات گات وارد این نظام شد و با تاسیس سازمان جهانی تجارت به عنوان یک اصل و در عین حال استثنایی بر سایر اصول سازمان مطرح شد. این اصل دسته های مختلفی از رفتار ها مانند دوره های انتقالی طولانی تر ، حد نصاب های کمتر در تعهدات ، کمک های فنی ، دسترسی های بیشتر به بازار و رفتارهایی از این دست را در بر می گیرد تا از بروز تبعات ناگهانی مقررات سازمان بر این اعضا بکاهد.این ترجیحات غالبا در تمام موافقت نامه های کالایی و غیر کالایی سازمان با شدت و ضعف جهت مشارکت بیشتر این کشورها و بهره مندی افزون تر از مزایای نظام تجاری چند جانبه پیش بینی شده است که در برخی موارد موفق بوده است و در مواردی نیز ناکارآمد و سطحی در نظر گرفته شده است