نام پژوهشگر: ابوالفضل شهبازی علوی

الأصاله و المعاصره فی الأدب القصصی عند محمود تیمور و جمالزاده
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده زبان و ادبیات فارسی 1392
  ابوالفضل شهبازی علوی   رضا ناظمیان

داستان کوتاه در عصر جدید توجه خاصی را به خود معطوف کرده است و آن به سبب هماهنگی است که با سرعت پیشرفت در عصر کنونی دارد. چنانکه در زندگی لحظات گذرای الهام بخشی وجود دارد که که به سرعت می گذرد و هیچ یک از گونه های ادبی نمی توانند همچون داستان کوتاه بیانگر آن یک لحظه باشند. داستان کوتاهی که، در آن نویسنده به ما قبل و ما بعد آن لحظه چندان توجه نمی کند بلکه هدف او کشف حقیقتی است بزرگ از یک صحنه انسانی کوچک و مالوف اصالت در اثر هنری به معنای هماهنگی کامل میان قالب و روح اثر می باشد. همچنان که می توان به آن از منظر داشتن تعهد و رنگ و بوی ملی و میهنی نیز توجه کرد. هنرمند باید فرزند زمانه خویش باشد و در اثر خویش تصویرگر وقایع روزگاری که در آن زندگی می کند باشد و از تکنیک های جدید نویسندگی مدد بگیرد. جمالزاده را آغازگر سبک واقعه گرایانه در ادبیات فارسی می دانند او بود که برای اولین بار داستان کوتاه را به عنوان گونه ای ادبی وارد ادبیات فارسی نمود او هرگز نتوانسته است پیوند خود را با گذشته و دوره ای را که در ایران زندگی کرده قطع کند هرچند که او متاثر از فرهنگ غربی به نقد از جامعه خویش می پردازد ولی با وجود این به این مساله اعتقاد دارد که ما باید با حفظ سنتهای نیکوی خود آنچه را که نمی دانیم از غرب بیاموزیم. محمود تیمور را به عنوان آغازگر داستان کوتاه در ادبیات عرب می دانند او که در نوشته های خود به جنبه های روانشناسی فرد توجه می کند به مقوله های مدرن چون آزادی زنان و شکل گیری دموکراسی در مصر تاکید می کند اما این مساله به معنای کنار گذاشتن سنتها و آداب رسوم نیست.می توان گفت که این دو نویسنده در حالی که با خرافات مبارزه می کنند ولی اعتقاد دارند که باید با حفظ ارزشهای نیکو آنچه را که نمی دانیم از دیگران بیاموزیم و باید بسیاری از تغییراتی که در جهان به وجود آمده است را بپذیریم و با فرهنگهای دیگر وارد گفتگو بشویم. ایده ی اصلی و غالب تفکرات جمال زاده و تیمور همانند روشنفکران عصر خودشان در این بود که در زمینه های گوناگون پلی ساخته شود میان تمدن مدرن اروپایی و جامعه ی کهن سنتیِ آسیایی. اما در این راه از استدلال ها و روش های مختلف، بنا به علاقه و تخصص خود سود می جستند