: رتهای ماده به 8 گروه تقسیم می شوند: 1)شم، 2)اواریکتومی، 3)شم-لیپوپلی ساکارید، 4)اواریکتومی-لیپوپلی ساکارید، 5)شم-تاموکسیفن، 6)اواریکتومی- تاموکسیفن، 7) شم-تاموکسیفن- لیپوپلی ساکارید و 8) اواریکتومی- تاموکسیفن- لیپوپلی ساکارید .به حیوانات گروه های تاموکسیفن، به مدت 4 هفته و به صورت روزانه، با دوز mg/kg 1تاموکسیفن به صورت داخل صفاقی تزریق شد و به گروه هایی که لیپوپلی ساکارید دریافت کرده اند به فاصله 30 دقیقه پیش از شروع تست های رفتاری، این دارو با دوز µg/kg 250 به صورت داخل صفاقی تزریق شد. 4 هته پس از شروع تزریق تاموکسیفن، از تمامی گروه ها تست های ماز آبی و یادگیری احترازی غیرفعال به عمل آمد. نتایج: در تست ماز آبی، زمان سپری شده و مسافت پیموده شده در گروه اواریکتومی بیشتر از شم بود(به ترتیب p<0.01وp<0.001) و در گروه اواریکتومی-تاموکسیفن کمتر از گروه اواریکتومی بود(به ترتیب p<0.01وp<0.001) و تفاوت معنی داری در این دو شاخص، در بین گروه های شم-تاموکسیفن و شم و گروه های اواریکتومی-تاموکسیفن-لیپوپلی ساکارید و اواریکتومی-تاموکسیفن مشاهده نشد، اما در گروه اواریکتومی-تاموکسیفن-لیپوپلی ساکارید از گروه اواریکتومی-لیپوپلی ساکارید کمتر بوده (p<0.001) و در گروه شم-تاموکسیفن- لیپوپلی ساکارید این شاخص ها کمتر از گروه شم-لیپوپلی ساکارید است(p<0.01). در روز پروب زمان سپری شده در ربع هدف(q1) در گروه اوارکتومی کمتر از شم (p<0.01) و در گروه اواریکتومی-تاموکسیفن بیشتر از گروه اواریکتومی بود(p<0.01). در زمان سپری شده در ربع هدف، بین گروه های شم-تاموکسیفن و شم و بین گروه های اواریکتومی- تاموکسیفن- لیپوپلی ساکارید در مقایسه با گروه اواریکتومی- تاموکسیفن و نیز با گروه اواریکتومی-لیپوپلی ساکارید، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. در تست یادگیری احترازی غیر فعال، زمان تاخیر برای ورود به بخش تاریک در حیوانات گروه اواریکتومی، در 24 ساعت پس از دریافت شوک کمتر از گروه شم بود (p<0.05). این زمان 1 ساعت پس از دریافت شوک، در گروه اواریکتومی-تاموکسیفن بیشتر از گروه اواریکتومی بود(p<0.01) و بین گروه های شم-تاموکسیفن و شم تفاوت معنی داری مشاهده نشد. اما در گروه شم-تاموکسیفن بیشتر از گروه اواریکتومی-تاموکسیفن بود(p<0.01) و بین سایر گروه ها تفاوت معنی داری در زمان تاخیر ورود به بخش تاریک مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که محرومیت از هورمون های تخمدانی باعث آسیب حافظه می گردد. تزریق لیپوپلی ساکارید با دوز مصرفی µg/kg 250، در مغز و به ویژه هیپوکامپ ایجاد التهاب کرده و در نتیجه باعث بروز اختلال در یادگیری و آسیب حافظه فضایی می شود. درمان با تاموکسیفن با دوز mg/kg 1، در صورت حضور و عدم حضور هورمون های تخمدانی، باعث بهبود عملکرد یادگیری در حافظه فضایی و یادگیری احترازی فعال می شود. در حضور تاموکسیفن، لیپوپلی ساکارید اثرات التهاب زایی کمتری را نشان می دهد