نام پژوهشگر: سلمان موسوی مهد

مدیریت بهره برداری مکانی و زمانی آب رودخانه کارون از حد فاصل سد گتوند تا خرمشهر با اعمال سناریوهای مختلف رهاسازی شوری از مخزن سد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده کشاورزی 1392
  سلمان موسوی مهد   جمال محمد ولی سامانی

سد و نیروگاه گتوند در پایین سد مسجد سلیمان واقع شده که پایین ترین سد رودخانه کارون محسوب می شود. یکی از مهم ترین چالش های ایجاد شده پیرامون این سد، بحث وجود سازندهای نمکی گچساران در فاصله 5 کیلومتری از سد است که پس از آبگیری سد به زیر آب رفته و باعث ایجاد لایه بندی شوری در مخزن سد شده است، بنابراین مدیریت شوری مخزن سد به دلیل تاثیر بسیار زیاد آن بر کیفیت آب پایین دست یکی از اولویتهایی است که باید مورد بررسی قرار بگیرد. با توجه هدف اصلی این تحقیق که تخلیه شوری از مخزن سد و همچنین مدیریت جبهه شوری تخلیه شده در پایین دست می باشد لذا از نرم افزار mike11 جهت شبیه سازی مقدار جبهه شوری تخلیه شده از مخزن در پایین دست استفاده گردید بنابراین لازم است مدل در محدوده پایین دست سد واسنجی و صحت سنجی شود در مرحله بعد با در نظر گرفتن روند تعادلی نرخ انحلال سازندها (5/0 سانتی متر بر ساعت) که برابر 875 کیلوگرم بر ثانیه می باشد و سپس بر اساس این مقدار نرخ انحلال، جرم شوری ورودی به مخزن به صورت روزانه، ماهانه سالانه محاسبه شد، لذا در هرسال مقدار 27578547 تن شوری در مخزن باید تخلیه گردد بنابراین با تعریف چهار سناریوی تخلیه شوری ( 10000، 15000، 25000،20000 میکروموس بر سانتی متر) مقدار شوری تخلیه شده از مخزن و مقدار شوری باقیمانده درون مخزن تحت هر سناریو در فصول مختلف سال با توجه به مقدار دبی مربوط به هر فصل محاسبه شد سپس این سناریوها به صورت جداگانه توسط مدل mike11 در بازه زمانی 2 ساعت در روز (مدت زمان خروج شوری) شبیه سازی شد و مدیریت بهره برداری از آب پایین دست بر اساس نتایج مدل صورت گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که می توان با تعریف سناریوهای تخلیه شوری علاوه بر تخلیه شوری ته نشین شده درون مخزن سد، کیفیت آب برداشتی برای مصارف مختلف را نیز کنترل کرد، همچنین مدت زمان خروج کامل شوری از مخرن سد برای هر سناریو محاسبه شد در نهایت از سناریوی سوم (ec=20000 )در فصل پاییز و تابستان و از سناریوی دوم (ec=15000)در فصل بهار و زمستان برای اجرای تخلیه شوری پیشنهاد شد.