نام پژوهشگر: کیهان شهدائی

شریعت تصویرخاقانی شروانی وسنایی غزنوی دربوته ی نقدادبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  کیهان شهدائی   زهرا موسوی

وجود مضامین علمی؛ چون: طب، نجوم، فلسفه، کلام، عرفان و اندیشه های مذهبی در سخن خاقانی شروانی ملقب به «افضل الدین» و نیز سنایی غزنوی، باعث شده است تا هردو را «حکیم» نیز بخوانند. باورهای دینی و اندیشه های مبتنی بر شرع از مهمترین درونمایه های سخن این دوشاعر است که عموماً در قالب تصاویر شاعرانه، ساخته و پرداخته شده است. رساله¬ی حاضر پژوهشی است درباب تجلی تصاویردینی در دیوان خاقانی شروانی وسنایی غزنوی؛ یعنی: به بررسی وتحلیل دیدگاه وشیوه¬ی نگرش خاقانی و سنایی به عناصردینی ومذهبی می پردازد. محور اصلی رساله¬ی حاضر، بررسی تجلی شخصیت¬ها واماکن مذهبی دردیوان خاقانی و سنایی از منظر نقد تصویرپردازی است؛ موضوعی که در کتب بلاغی گذشته، چندان مورد توجه نبوده است. مسأله «تصویر» و «شریعت» و«شخصیت ها و اماکن مذهبی» و تعامل این سه واژه و ترکیب و چگونگی کاربرد و رویکردهای آنها در دیوان خاقانی و سنایی محور اصلی رساله¬ی حاضر را تشکیل می دهد این نوشتار، روشن می سازد که نگرش این دوشاعر به موارد مذکور، به رغم بسامدفراوان در سخن آنان، آن گونه که انتظار می رود، همگون با اصول عقاید اسلامی نیست و شاعران، نگرش خویش را در بسیاری از موارد، مدّاحانه به حبّ حطام دنیا آلوده و ازآن اصول تخطی نموده اند.