نام پژوهشگر: محمود ناروئی
محمود ناروئی رضا رضائی
قرآن کریم در بلاغت و فصاحت زبان عربی تاثیر بسزایی دارد، مفسران قرآن کریم همواره مباحث بلاغی در قرآن کریم را مورد توجه قرار داده اند، یکی از مباحث بلاغی مورد توجه مفسران تقدیم و تاخیر در قرآن می باشد، آنها در ذیل مفهوم تقدیم و تاخیر بلاغی نکات ظریف و دقیق زیادی استخراج نموده اند، مفسران قرآن کریم با استفاده از تقدیم و تاخیر نحوی به معانی ثانویه تقدیم و تاخیر دست یافته اند، علاوه بر آن تقدیم و تاخیر بلاغی از دیدگاه آنها در دایره الفاظ و جملات محدود نمی شود بلکه شامل موضوعات آیه ها و سوره های قرآنی نیز خواهد شد. در این پژوهش به بررسی معانی ثانویه تقدیم و تاخیر براساس منابع تفسیری در اجزای23 تا 27 قرآن کریم پرداخته شده است، با مراجعه به تفاسیر در می یابیم که هریک از مفسرین به گونه ایی اغراض ثانویه تقدیم و تاخیر را مورد بحث قرار داده است و در اکثر مواضع نظریات آنها در اغراض تقدیم و تاخیر تطابق دارد. آنها اصلی ترین اغراض تقدیم و تاخیر را در اهتمام و اختصاص و تقویت و تاکید کلام می بینند و دیگر اغراض قرآنی مانند تشویق و تهویل و تعجب را متفرع از اهتمام می دانند. با تحلیل محتوا می توان گفت تقدیم و تاخیر از مهم ترین ارکان بلاغی قرآن می باشد، به طوری که مفسران و دانشمندان علوم قرآنی با درک مواضع تقدیم و تاخیر قرآنی به نکات و لطایف معنایی زیبایی دسته یافته اند.