معلولین بخش قابل توجهی از شهروندان جامعه را به خود اختصاص می دهند، بدین ترتیب توجه به ایشان نیازمند عنایت به اقشار و ویژگی آنان است.مطالعات گذشته نشان می دهد چالش های جدی پیشه روی دسترسی سازنده معلولین به امکانات و ساختمانهای درمانی در ایران وجود دارد. پژوهش در انتهای خود راه حل هایی را ارائه می کند که در صورت و عنایت و توجه ویژه به آنها معلولین میتوانند دسترسی مناسب و شایسته ای را به موقعیت های درمانی داشته باشند. از این مفهوم بر اساس چهارچوب نظری پژوهش با عنوان عوامل موثر بر رضایتمندی معلول یاد می شود.در این پژوهش با بررسی علل معلولیت و بررسی نیاز های معلولین، با استفاده از استانداردهای موجود و بررسی شهودی راهکارها و تهیه آماری به وسیله پرسشنامه با تحلیل در نرم افزار اس پی اس اس مسائلی را عنوان می کند که بتوان سهولت دسترسی و طرح معماری مناسب برای ساختمانهای توانبخشیرا به وجود آورد. همچنین به وسیله نتیجه این پژوهش میتوان عناصر معماری را در ساختمانهای توانبخشی به گونه ای طراحی نمود که بیشترین بازدهی برای معلولین حرکتی در جهت سهولت دسترسی و رضایتمندی ایشان داشته باشد و در آخر ساختمانی متناسب با تحقیق انجام شده در سایتی واق در منطقه 22 شهر تهران طراحی گردیده است نگاهی گذرا به تصویر زندگی معلولین جامعه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و تحلیل تقطه نظرهای رژیم گذشته پیرامون ابعاد زندگی فردی و اجتماعی این گروه از مستضعفین جامعه ، بعنوان مقدمه ای که ره گشای مسئولین جمهوری اسلامی و ارتباط با حل و فصل مسائل و مشکلات جانبازان و جنگ تحمیلی مطرح و قابل تعمق است . (پژوهشگر) معلولیت به ناتوانی در انجام تمام یا قسمتی از فعالیت های عادی زندگی فردی یا اجتماعی به علت وجود نقصی مادرزادی یا اکتسابی، در قوای جسمانی یا روانی اطلاق میشود .)مقدمه ای براصول توانبخشی .ع.داورمنش،ف.براتی.ص23 ( توانبخشی بر این اصل استوار است که اگر دست نیست پا هست، اگر قدرت حرکت نیست چشم،گوش و زبان، و قدرت تفکر هست، اگر حس بینایی نیست، حس شنوایی و لامسه هست، و بالاخره اگر تندرستی نیست، امید به زندگی هست. در پرتو این اصل میتوان گفت ، فلسفه توانبخشی به معنی امید بخشیدن به فرد معلول و آماده کردن او برای زندگی در جامعه از یک سو و آماده سازی جامعه برای پذیرش وی در مقام شهروند از سوی دیگر است تا همانند دیگر افراد جامعه از فرصتهای اجتماعی ، اقتصادی و آموزشی به طور یکسان برخوردار شود. ) توانبخشی گروههای خاص . ح.کریمی.ص 26-25( متمرکز ساختن خدمات توانبخشی در یک مرکز بصورت پلی تکنیک توانبخشی یکی از تجربیاتی است که در کشورهای دیگر کراراً به مرحله اجرا در آمده است . به علت اهمیت مراکز توانبخشی از این پس به مرحله ای خواهیم رسید که این گونه مراکز بصورت اجزاء پراکنده مشاهده نشده و یا در کنار بیمارستانها عمومی به صورت جنبی پیش بینی نگردند ، بلکه در محدوده هر منطقه برای تامین احتیاجات درمانی بیماران مراجعه کننده آماده شده باشند . بدین طریق با در کنار هم قراردادن قسمتهای درمانی امکان استفاده کامل را در این گونه مراکز و سهولت دسترسی توانجویان را در یک محیط امکان پذیر ساخته و تبدیل آن به یک محیط تربیتی مزایای زیادی خواهد داشت .(پژوهشگر) همچنین تمرکز بخشهای مختلف توانبخشی به صورت پلی کلینیک در یک مکان و در کنار فضاهای ورزشی ، علاوه بر امکان ارزیابی کامل وضعیت جسمانی توانجو و رفع مشکلات آمد و شدی ، باعث تقویت قوای جسمانی و بالا رفتن قوای انجام کار و در نتیجه بالا رفتن روحیه اعتماد به نفس و ایمان توانجو خواهد شد .(تربیت بدنی و ورزش معلولین . م.اسد.ص106 (