پژوهش حاضر ضمن بررسی مبانی و نظریه های مطرح در مبحث سکونتگاه غیر رسمی، به دنبال بررسی سکونتگاه غیررسمی محله خواجه ربیع شهر مشهد بوده تا مسایل و مشکلات آن را شناسایی و با استفاده از راهبرد توانمندسازی راهکارهای مناسبی جهت ساماندهی این محله ارایه کند. هدف پژوهش بررسی و تحلیل اسکان غیر رسمی در منطقه3 شهرداری مشهد و محله خواجه ربیع با رویکرد توانمند سازی اجتماع محور، روش تحقیق در این پایان نامه توصیفی– تحلیلی و از نوع کاربردی می باشد و هم چنین جهت تکمیل پرسشنامه با توجه به حجم جامعه آماری 13227 نفر و استفاده از جدول تعیین حجم نمونه مورگان تعداد 375نفرمورد پرسشگری قرار گرفته اند. و شاخص تأثیر ترغیب ابتکارات بر پایداری اقتصادی اجتماعی ناحیه مورد مطالعه 3.56 است. آزمونهای مورد استفاده جهت بررسی و سنجش سوالاهای تحقیق روشهای پارامتریک و ناپارامتریک به شکل داده های آمار توصیفی و استنباطی می باشد که در نهایت با استفاده از نرم افزار gisو auto cad داده های مکانی و وکتوری منطقه تهیه و با استفاده از روشهای هم پوشانی مورد تجزیه و تحلیل اولیه قرار گرفته است و سپس با استفاده از فن دلفی (نظرخواهی از کارشاسان خبره) پارامترهای تاثیر گذار در فرسودگی در محله مورد مطالعه در نرم افزار export choiceبا استفاده از جدول ساعتی مورد ارزیابی قرار گرفته و وزن نهایی پارامترها جهت استفاده از روش تحلیل سلسه مراتبی ahp اولویت بندی و شناسایی استراتژی در پهنه بافتهای فرسوده امر بهسازی نوسازی و بازسازی مورد استفاده قرار گرفته است جهت بررسی نتایج تحقیق با استفاده از نرم افزارspss به تحلیل های آماری پرسشنامه ها پرداخته شده که این نتایج نشان می دهد که میانگین تجربی در رابطه با شاخص تأثیر مشارکت و نهادهای تصمیم گیری قدرتمند محلی در افزایش و ارتقاء توانمندسازی محدوده برابر با 3.43 است.