هدف از این مطالعه مقایسه میزان tgf-? و vegf در سرم خونی افراد مواجهه یافته باگاز خردل در جنگ ایران و عراق که دارای ضایعات ریوی مزمن هستند،با گروه کنترل سالم و گروه کنترل بیمار می باشند. مواد و روش ها :در این مطالعه 20 نفر از افراد مواجهه یافته با گاز خردل که دارای عوارض چشمی ، تنفسی وپوستی می باشند باگروه شاهد شامل 20 فرد سالم وگروه کنترل که شامل 20 نفر که عوارض بیمارن را دارند بدون اینکه با گاز خردل مواجه شده باشند،مورد ارزیابی قرار گرفتند و میزان tgf-? وvegf در سرم خونی این سه گروه با روش الایزا اندازه گیری شد. نتایج:مقدار متوسط(14.48±2.1ng/ml )tgf-? وvegf(1.9±.4ng/ml در سرم خونی مصدومین شیمیایی در مقایسه باگروه سالم vegf(2.51±.38ng/ml) tgf_?(10.32±1.7ng/ml ) و گروه بیمار (ng/ml 15.33±1.7) tgf_? 1.98±.45ng/ml))vegf است. بحث: tgf_? یک سایتوکاین ضدالتهابی می باشد که نقش ضروری درپاکسازی سلولهای آپوپتوزی دارد.کاهش یا از دست دادن غلظت tgf-?،اشکال پاتوژنز راالقامی کندکه منجربه بیماری های ریه می شود.vegf هم که یک عامل رگزایی وفاکتور رشد مهم است،بیان بالایی درسلولهای عروق خونی دارد.درمطالعات انجام شده در مایع برونشیوآلوئولارجانبازان نتایج مشابهی ازافزایش یاکاهش tgf_? وvegfگزارش شده است.در این مطالعه که برای نخستین بارروی سرم خونی جانبازان انجام شد، تفاوت قابل توجهی در میزان این دو فاکتورمشاهده نکردیم.شاید به این دلیل که تعداد نمونه ها به اندازه کافی نبود. کلمات کلیدی:گاز خردل، فاکتور تغییردهنده رشد بتا(tgf-?)، فاکتور رشدعروقی اندوتلیال(vegf)