نام پژوهشگر: غلامرضا حسنی

بازتاب اسطوره های ملی و دینی در شعر سلمان هراتی و سید حسن حسینی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده زبان و ادبیات فارسی 1393
  غلامرضا حسنی   اکبر شامیان ساروکلایی

بازتاب اسطوره های ملی و دینی در شعر سلمان هراتی و سید حسن حسینی تأثریافته از فرهنگ انقلاب و تفکر حماسی دوران دفاع مقدس است. اندیشه¬ی ایرانی و هویت ناب دینی، شاعران انقلاب اسلامی را بر آن داشته است تا با واژه¬گزینی¬های مناسب، اسطوره های نو را با اسطوره¬های کهن تلفیق کنند و بدان طریق، روح حماسی را در کالبد جامعه ایران اسلامی بدمند. دوران دفاع مقدس عرصه¬ی فعالیت هنرمندان و ادبا به ویژه شاعران انقلابی است و خود، انعکاس حماسه و اسطوره¬های ملی و دینی را موجب گردیده که در این نوشتار به آن پرداخته شده است. بخش قابل توجهی از اساطیر شعر سلمان هراتی و سیدحسن حسینی را عناصر دینی به ویژه واقعه¬ی عاشورا، روایات کتب آسمانی و تفاسیر آن مانند منجی موعود، داستان هابیل و قابیل و روایت دجال تشکیل می¬دهد. هم¬چنین، عناصر اساطیری و حماسی ایران و آن¬چه برگرفته از شاهنامه¬ی فردوسی است، چون داستان ضحاک، بیژن، اسطوره¬ی ققنوس، مضمون رویین¬تنی و اژدهاکشی در سروده¬هایشان مشهود است. برخی اشارات و شخصیت¬های تاریخی معاصر که منطبق بر الگوهای اساطیری است مانند پوریای ولی، امام راحل، میرزای جنگلی و هیتلر نیز مدنظر شاعران بوده است. تلفیق عناصر و شخصیت¬های حماسی و قهرمانان ملی و دینی به هدف تبیین مضامین شهادت-طلبی، اهریمن¬ستیزی، جاودانگی و میهن¬خواهی به کار برده¬ شده¬اند. توجه به این عناصر و احیای رخداد-های تاریخی و ملی، با در نظر داشتن عامل اصلی مذهب، در تحکیم همبستگی ملی-دینی ایرانیان و تشجیع ملت در دوران دفاع مقدس تأثیر به سزایی داشته است.