نام پژوهشگر: محمد طیب خالدی نیا
محمد طیب خالدی نیا جمشید عینالی
امروزه مشکلات مسکن روستایی ناشی از فقدان استحکام مناسب، فرسودگی بنا، آلودگی های بهداشتی ناشی از تداخل دام و محل زیست، تداخل فضای معیشتی و زیستی از مهمترین چالش¬های مساکن روستایی در کشور می باشد، که از ویژگی های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر جامعه روستایی کشور نشات می گیرد. به طوری که برای غلبه بر چالش های فوق الذکر در دو دهه اخیر ارایه اعتبارات مسکن در قالب طرح ملی مقاوم سازی مساکن روستایی مورد توجه برنامه ریزان در کشور قرار کرفته است. هدف این پژوهش، بررسی نقش اعتبارات مسکن روستایی در بهسازی آن و به تبع آن تغییرات ایجاد شده در الگوهای مسکن در مناطق روستایی است. پژوهش حاضر یک پژوهش کاربردی است که برای تبیین موضوع و نتایج آن از روش های توصیفی– تحلیلی مبتنی بر مطالعه میدانی استفاده شده است. قلمرو مکانی پژوهش دهستان شمشیر از توابع بخش مرکزی شهرستان پاوه در غرب استان کرمانشاه می باشد که براساس داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1390) دارای 2593 خانوارهای ساکن بوده که با استفاده از فرمول کوکران 287 مورد به عنوان نمونه انتخاب گردید و پرسشنامه ها به طور تصادفی ساده توزیع شده است. روایی پرسش نامه توسط گروهی از صاحب نظران تأیید شد و با انجام پیش آزمون، پایایی گویه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به میزان 70/0 محاسبه گردید. برای تحلیل داده ها از روش های آماری از قبیل آزمون های t تک نمونه ای، فریدمن، ویلکاکسون، کروسکال والیس و مک نمار استفاده شده است. نتایج مطالعه نشان می دهد که بهسازی مساکن روستایی نقش مهمی در ایجاد تغییرات در اجزای مسکن روستایی برجا گذاشته است. به طوری که، این تغییرات را می توان در طرح و نقشه ظاهری و الگو برداری گسترده از مساکن شهری، حذف برخی از اجزای اساسی مسکن قدیم و نیز بهبود دسترسی به امکانات و خدمات زیرساختی و ... مشاهده نمود. نتایج یافته های تحلیلی استفاده از آزمون های آماری از قبیل t تک نمونه ای نشان می دهد که بالا بودن میانگین عددی هر یک از مولفه های مورد نظر (در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیطی) به جز مولفه¬ اقتصادی از مطلوبیت عددی مورد آزمون برخوردار است. از طرفی دیگر نتایج یافته های استفاده از آزمون فریدمن نشان می دهد که تفاوت معناداری در ویژگی های چهارگانه مسکن روستایی در دو دوره قبل و بعد از ارایه اعتبارات مسکن روستایی رخ داده است . علاوه بر این، نتایج یافته های استفاده از آزمون ویلکاکسون در خصوص بررسی معناداری تفاوت دوره قبل و بعد از استفاده از اعتبارات مسکن روستایی بیانگر وجود معناداری در همه مولفه های ویژگی های مسکن در سطح 99 درصد است. واژگان کلیدی: اعتبارات، مسکن روستایی، بهسازی مسکن، اقتصاد روستایی، شهرستان پاوه