نام پژوهشگر: محسن نیکنام

پدیدارشناسی تصویر «شقاوت» در تراژدی "چن چی" از پرسی بیشی شلی و آنتونن آرتو؛ عنوان بخش عملی: آلگرو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده سینما و تئاتر 1393
  محسن نیکنام   کامران سپهران

رمانتیک ها از نخستین کسانی بودند که در تقابل با قرارداد های محدود کننده ی خیال در بیان دراماتیک، درام شاعرانه را پیشنهاد کردند، چرا که به زعم اینان تئاتری که به خیال انگیز نباشد دروازه های فکر را بر تماشاگر خواهد بست و جایگاه وی را به نظاره گری صرف تنزل خواهد بخشید. آنتونن آرتو نیز متاثر از همین دیدگاه، بعدها در مانیفست «تئاتر شقاوت» امر خیالین را پیوستار ضروری بیان دراماتیک قرار می دهد تا بدین وسیله با تکیه بر بیان شاعرانه، آزادی زبان را به بیان دراماتیک بازگرداند. با این حال کنش های متاثر از این نحله فکری به سبب تاکید فراوان بر ارزش های سوبژکتیو بیان و فاصله گیری از عینیت گرایی و رابطه ی علی، از آنجا که واجد ارزش های پدیدارشناختی اند، تصاویر شاعرانه و هنری را پیش از نمود عینی شان واجد هویتی مستقل قرار می دهند و به همین سبب درک تراذهنیت تصاویر را با عادات منابع عینی دچار مشکل خواهند کرد. بنابراین، نوشتار با تکیه بر دو اثر «تئاتر و همزادش» از آرتو و «بوطیقای فضا» از گاستون باشلار مطرح پرسش هایی است مبنی بر اینکه رویکرد آرتو و شلی در کجا و چگونه با پدیدارشناسی خیال باشلار مرتبط می شوند، و سپس اینکه چگونه نشانه های مد نظر این درام نویسان واجد ارزش متافیزکی خواهد شد؟ در ادامه، با بهره گیری از روش تطبیقی و با هدف پرداختن به تناظر نظری پدیدارشناسی خیال باشلار و نظریات آنتونن آرتو به جهت نائل شدن به ماهیت زبانی که تئاتر می تواند بر مبنای متافیزیک بدان دست یابد، جستار پیش رو به این نتیجه رسید که چیرگی مکانیسم متنوع برخی مواد خام واقعیت ساز، بواسطه ی کارکرد اساطیری عناصر برسازنده ی تصاویر کارکردی فراطبیعی بدان ها می بخشد، بطوریکه گویی شعریت فضا، وضعیت دراماتیک را دارایی مستقل از دلالت های این جهانی قرار می دهد.