نام پژوهشگر: سمیه طه زاده
سمیه طه زاده فاتح رحمانی
تجاوز، تجربه ی آسیب زننده است با پیامدهای منفی برای سلامت و کنش فرد قربانی تجاوز. پژوهش کنونی با هدف مقایسه ی اثربخشی رواندرمانگری متمرکز بر انتقال و حساسیت زدایی با حرکت چشم و پردازش مجدد بر بهبود وضعیت روانشناختی زنان قربانی تجاوز جنسی انجام گرفت. در مطالعات انجام گرفته در مورد آثار سوء تجاوز بر قربانیان از شیوه های درمانگری برای توانبخشی و یاری آن ها استفاده شده است. اما درمان های روان پویشی و حساسیت زدایی با حرکت چشم و پردازش مجدد که کفایت خود را در پژوهش ها نمایان ساخته اند مورد پژوهش نگرفته اند. بر این اساس، نخستین مسأله ی این پژوهش، قابلیت بکارگیری این دو شیوه ی درمانگری بر بهبود وضعیت روانشناختی زنان قربانی تجاوز و سپس مقایسه اثربخشی آن هاست. 8 نفر آزمودنی به صورت نمونه گیری هدفمند از میان مراجعان مرکز مشاوره بیماری های رفتاری، شعبه چهار تجدید نظر دادگستری، بند نسوان زندان سنندج و اورژانس اجتماعی مراجعه کرده بودند، انتخاب شدند. آزمودنی ها که سن آن ها 14 تا 37 ساله بود، به طور تصادفی در دو گروه 4 نفره قرار گرفتند. پس از اجرای مصاحبه ی بالینی بر اساس dsm-iv-tr، از آزمودنی ها پرسشنامه شخصیتی چند¬وجهی مینه سوتا و آزمون رورشاخ گرفته شد تا وضعیت روانشناختی بیماران بررسی و کمی شود. در یک گروه، با توجه به محدودیت زمانی، تنها مرحله نخست رواندرمانگری متمرکز بر انتقال و در گروه دیگر تمام فرایند درمانی حساسیت زدایی با حرکت چشم و پردازش مجدد اجرا شد. مداخلات بر اساس کتاب راهنمای رواندرمانگری متمرکز بر انتقال کرنبرگ و ساختار جلسات درمان حساسیت زدایی مبتنی بر حرکات چشم و پردازش مجدد شاپیرو انجام شد. پس از اتمام جلسات درمان، آزمودنی ها مجدداً با آزمون ها ارزیابی و نتایج مقایسه شدند. یافته های آزمون ها و مشاهدات بالینی نشان داد که بهبود نشانه های مرضی بیماران تحت درمان با رواندرمانگری متمرکز بر انتقال کمتر از بیماران درمان شده با حساسیت زدایی با حرکت چشم و پردازش مجدد بود. در مقابل، تغییرات شخصیتی بیماران تحت درمان با رواندرمانگری متمرکز بر انتقال به مراتب بیشتر از گروه دیگر بود. بر اساس نتایج، با انواع روش های درمانی می توان جنبه های مختلفی را از مجموعه روانشناختی بیمار تغییر داد و پیامدهای درمانی ایجاد کرد؛ اما پیامدهای درمانی ایجادشده هرگز مشابه نیستند. درواقع سیستم اثرگذاری شیوه های مختلف درمانی نیازمند مطالعه گسترده تری است.