این رساله ، پژوهشی است ، پیرامون «سیمای جامعه ، مشاغل و مناصب درباری در مثنوی معنوی» و تاثیر پذیری «مولانا جلال الدّین بلخی» از جامعه ی خود ، که تلاش شده ، نگرش وی را در مثنوی نسبت به آنها مطرح نماید . این رساله به ما خواهد گفت که:« بسیاری از مناصب و مشاغل مثنوی نماد چه ویژگیهای انسانی- اخلاقی قرار گرفته اند و عرفان مولوی از پرداختن بدانها چه هدفی را دنبال می کر ده است.» همچنین در می یابیم، مناصب درباری- اگر چه به ظاهر بالاترین آمار را دارند- در معنی حقیقی خود کاربرد کمتری یافته اند و بیشتر به مفهوم مجازیی که مولوی به آنها داده، توجّه شده است . از سوی دیگر مشاغل در مثنوی، به معنای حقیقی شان و یا تو?مان حقیقی- مجازی شان کاربرد می یابند. دیگر آنکه ، دیدگاه مثنوی به« اقشار جامعه» نظیر چهره های دینی(پیر، زاهد، صوفی، فقیه و واعظ) و یا پیروان ادیان دیگر( مسیحی ، یهودی و مجوسی)ذکر گردیده ، جایگاه فرهنگی- اجتماعی سایر اقشاری چون(روستاییان ، زنان و کودکان)در جامعه ی وی بررسی می شود.